Stellarium euskaraz

Betidanik gustukoa izan dut Stellarium, ortzian dauden izar, planetak, galaxiak eta abar, bai eta konstelazioak ere denbora errealean ikusteko aplikazioa.
Sorpresa atsegina izan da ikustea dagoeneko euskaraz dagoela, bederen Ubuntun, bai interfazea bai astroen izenak ere.

Hiru ikuspegi: ilargia gertutik, ezarpenak eta konstelazioak.

Software libreko aplikazio hau Mac, Windows eta Linuxen gainean ibiltzen da. Informazio gehiago bere web orrian. Ubuntun  Software biltegitik instala daiteke edo terminalean hau itsatsita:

sudo apt-get install stellarium

Behin instalatuta kokagunea ematea da eta kontrol botoiak frogatzea komeni da. Garrantzia du bilaketak egiten ikastea eta saguaren gurpilarekin zoom edo hurbilketak egitea astroak tamaina handian ikusteko.

Eskerrik asko lokalizazioan parte hartu duzuen guztiei. Lan bikaina.

Gogoan izan abuztua dela izar iheskor gehien ikusten den garaia (Pertseidak) eta ez direla pantailan ikusten. pantailan ikusten diren arren ez da gauza bera eta ez dut uste desirak era digitalean beteko direnik. (Mezua idatzi eta gero, ortzia arakatzen nengoela, hara non pasa den izar loka bat pantailaren alde batetik bestera).

VLC, Windows Media eta Quicktime arteko konparatiba

Eroski Consumer aldizkari digitalak nagusi diren musika eta bideo erreproduzigailuak: Windows Media Player 11, Apple-en Quicktime 7.6.6 pribatiboak eta software libreko VLC Media Player 1.1 konparatu ditu.
Analisi horrek nabarmentzen du VLC dela audio eta bideo formatu gehien erreproduzitzen dituena programa bera barne dituelako codecak, beste biek codecak internetetik jaitsi behar dituzte bereak ez diren formatuak erreproduzitu ahal izateko -kasurik hoberenean, zeren gehienetan ez dituzte topatzen-.
Hona erreproduzigailu bakoitzak erreproduzitzen dituen bideo formatuak:

Horretaz gain VLC-k azpititulu formatu gehienak erreproduzitzen ditu, GPU bideo txartelen azelerazioa erabiltzen du, DVD eta Blu-Ray diskoak erreproduzitzen ditu -beraz, ez dugu horretarako beste programa instalatu behar-, Windows, Mac eta Linux sistemetan ibiltzeaz gain telefono mugikor eta beste gailuetako Android, IOS4 eta PalmOS sistemetan ere badabil. Eta guztietan doan jaitsi daiteke.

Batzuk esaten dute interfaze itsusia duela baina horretarako ere erremedioa badago zeren eta haren itxura alda daiteke skin edo azalak jaitsita.

Linux distribuzio batzuk erreproduzigailu horrekin etortzen dira beste batzuetan instalatu egin behar da. Ubuntun Software biltegitik instala daiteke.
Aplikazioa erdaraz dago. Badirudi Librezaleko jendea ari dela euskaratzen baina ez dago argi noizko.

EGK elkarteak hezkuntza sistemaz dituen hainbat kezka

Eusko Jaurlaritzak Lurraldearen Antolamendurako Artezpideak (LAA) dokumentua berritzeko asmoa du eta Euskadiko Gazteriaren Kontseiluak hori dela eta "sektoreen eta gizarte-mugimenduen arteko elkarrizketa" sustatu nahian eztabaidarako dokumentu bat argitaratu du. Dokumentu horretan "garapen zentzuzkoa eta iraunkorrarekin" lotutako hainbat gai ukitzen ditu, sakontasunik gabe baina ikuspegi global interesgarriarekin.

Dokumentu osoa irakurtzeak merezi du. Nik blog honetara hezkuntzarekin loturatako bi pasarte ekarriko ditut, zer pentsa ematen duten hainbat puntu zerrendatzen dituztenak:

Ikastetxeen kudeaketa enpresa-egitura hierarkikoaren proiekzioa da, ikastetxeko zuzendariak edozein enpresa-korporaziotako buruaren antzeko aginpidea baitu. Irakaslearen eta ikasleen arteko erlazioa bertikaltasunean oinarrituta dago, eta gerora lan-munduan erlazio berdin-berdina sortzen da nagusien eta langileen artean. Hezkuntza-plangintzaren helburua da lana eraginkortasunez egingo duten langile adituak prestatzea. Saiatuak izaten, ikastetxera garaiz iristen eta esanekoak izaten irakasten digute; irakasleak esandako guztia egin behar dugula esaten digute [...]
Gaur egungo gazteak logaritmo bat egiteko eta taula periodikoa edo Machadoren olerki bat buruz ikasteko gai dira, baina ez dira olerki bat idazteko, iritzia emateko, jendaurrean hitz egiteko eta gure inguruko historia jakiteko gai. Badakizkigu preposizio guztiak, esaldi bat askatzeko eta hitzez hitz banatzeko gai gara, gramatika-konposizioa kontuan hartuta, baina gero eta okerrago irakurtzen eta idazten dugu. Ezertarako balio ez duten gauzetan adituak gara, eta benetan garrantzitsuak diren gauzetan gero eta ezjakinagoak. Nahiz eta gure aitona-amonek baino idazkera hobea izan, askoz gehiago kostatzen zaigu gauzak adieraztea. Ez digute irakasten gure barrena askatzen, gure bihotza askatzen. Irakasleak diktatu eta guk azpimarratu egiten dugu, zer azpimarratzen ari garen jakin gabe. Azterketak iristean, ikasgaiak buruz ikasi, azterketak gainditu eta automatikoki ahazten zaigu ikasitako guztia, disko gogorra hustu izan baligute bezala.

Laster teklak

Laster teklak, hots, ekintzak egiten dituzten teklen konbinazioak erosotasuna, eraginkortasuna eta produktibitatea emendatzen duten tresnak dira.

Azpiko taulan, nire aburuz interesgarrienak aipatuko ditut:

TEKLA KONBINAZIOA	EKINTZA
Ctrl+Z	Desegin
Ctrl+X	Ebaki
Ctrl+C	Kopiatu
Ctrl+V	Itsatsi
Ctrl+A	Dena hautatu
Ctrl+F	Bilatu
Ctrl+S	Gorde
Ctrl+P	Inprimatu
Ctrl+Gurpila	Zoom dokumentua
Super + →	Leihoa eskuin aldera
Super + ←	Leihoa esker aldera
Super+P	Aldatu pantaila aktiboa
Alt+Tab	Aldatu aplikazio aktiboa
Impr Print	Pantaila inprimatu
Alt+Impr Print	Leihoa inprimatu
F11	Dokumentua pantaila osoan

Broadcom wifi txartelak aktibatu Ubuntun

Hainbat markako ekipoak: Dell, Hp, Lenovo... Broadcom markako wifi txartelak dituzte eta Ubuntun ez dute funtzionatzen.
Zure ekipoko wifia ez badabil begira dezakezu hori al den zure wifiaren marka; horretarako terminal bat ireki eta idatzi:

$ lspci -nn | grep Broadcom

Agertzen bada lerro bat 802.11b/g protokoloa aipatzen duena Broadcom da zure txartelaren marka.
Nola konpondu? Konektatu zure ekipoa sarera kable baten bidez eta terminal batean idatz ezazu:

$ sudo apt-get install bcmwl-kernel-source

Berrabiarazi ekipoa ethernet kablea kenduta eta hauta ezazu dagokiona topatzen dituen sareen artean.
Zerbaitegatik desinstalatu nahi baduzu egin Sistema>Administrazioa>Synaptic pakete kudeatzailea eta, root pasahitza idatzi ondoren, bilaketa bizkorreko leihoan idatzi bcmwl-kernel-source, marka ezazu kentzeko eta aplikatu.

Sagu-teklak

Noizbait teklatua hondatzen bazaizu eta ez baduzu touchpad edo beste sagurik eskura gogoan izan tekla konbinazio hau:

Alt + Shift + Bloq Num

Tekla konbinazio honen teklatu numerikoaren bidez saguaren kontrola hartzen du funtzio hauekin:

Naturaren soinuak

Ideia bitxia naturesoundsfor.me web orrian topatzen duguna: hainbat natur-giro eta animalien soinuak konbinatzeko aukera ematen du.

Soinu bakoitzaren intentsitatea erregula daiteke eta azken emaitzaren minutu bateko grabazioa egiten du Export to File eragiten badugu. Fitxategia wav formatukoa da.

Erabili ahal izateko flash player 10 instalatuta eduki behar dugu.

Soinuak kalitate handikoak dira. TheFreeSoundProject soinu datu basetik hartuta daude eta bertan beste mota askotako soinuak topa ditzakezu. Proiektu honen soinuek Creative Commons lizentzia dute. Datu basean bilatzeko terminoa ingelesez sartu behar duzu (ingelesa ez jakitea ez da arazoa euskalbar baldin baduzu).

Linux: nola itzali ekipoa ordu zehatz batean

Linuxen ba dira hiru komando ekipoa itzaltzeko: halt, poweroff eta shutdown. Hirutan aukera gehien ematen duena shutdown da.

Oraintxe bertan itzaltzeko:
$ sudo shutdown -h now
Hainbat denbora barru. Denbora beti minututan. Esaterako 5 minutu barru:
$ sudo shutdown -h +5
Ordu zehatz batean itzaltzeko. Ordua hh:mm 24 orduko formatuan. Esaterako gaueko hamaika t'erdietan:
$ sudo shutdown -h 23:30

Azken bi horietako batean itzaltzeko unea iritsi aurretik damutuko bagina agindua ezeztatzeko  Ctrl+c egin behar dugu.

Gure asmoa bada ordenagailua zerbait egin eta gero itzaltzea ekintzaren aginduaren segidan jarriko dugu itzaltzeko agindua puntu eta komaz bereizita.  Esaterako sistema eguneratu eta gero itzal dadin:
$ sudo apt-get update;sudo apt-get upgrade;sudo shutdown -h now 

Euskalbar barran zein hiztegi ageri behar diren nola aukeratu

Euskalbar Firefox internet nabigatzailearen gehigarri bat da zeinak eskura jartzen dizkigu hainbat hiztegi, sinonimo, datu base terminologiko, corpus, lokuzio eta abar. Ezagutu ez eta frogatu nahi baduzu klik eginez eskura ditzakezu Firefox eta Euskalbar.

Hainbeste dira eskaintzen dituen baliabideak ezen ez dira jada barran kabitzen. Aukeratu nahi baduzu, hiztegiak aparte, zein baliabide agertzea nahi duzun barran egin ezazu eskuin klik euskalbarraren eskuin aldean eta baliabideen zerrenda agertuko da; marka ezazu ikusi nahi dituzunak eta desmarka ezazu ikusi nahi ez dituzunak.

Eta, nola erabili barraren leku faltagatik kanpoan utzi ditugunak?
Bi modu gutxienez badaude:

• Baldin eta kontsultatu nahi dugun hitza web orri batean badago kontsultatu nahi duzun hitzaren lema hautatuko dugu eta eskuin klik egitean agertzen zaizkigun aukeren artean euskalbar hautatuta haren posibilitate guztiak azalduko zaizkigu.
• Bigarren metodoa:  Barrako Aukerak atalean klik egin > Hobespenak, eta Orokorra fitxan Erakutsi hiztegien menua markatzen baduzu hortik aurrera Firefoxen menuan Hiztegiak atala agerguko da eta bertan  Euskalbarraren aukera guztiak.

Ubuntu: abiatzean Empathy konektatzea automatikoki

Empathy Ubuntun txateatzeko instalatuta datorren aplikazioa da. Ekipoa abiatzean erabiltzailea deskonektatuta dago eta propio konektatu behar duzu txateatzeko edo besteek ikusteko eskuragarri zaudela.
Hemen ikusiko dugu nola egin ekipoa piztean automatikoki Empathyn martxan jartzeko.

Egin Sistema > Hobespenak > Abioko aplikazioak eta bertan gehitu sarrera hau:

Ekipoa pizten duzun hurrengoan panelean punpoilo berde bat agertuko da jakinaraziz konektatuta edo eskuragarri zaudela. Egoera aldatu nahi baduzu punpoilo berdean klikatu eta egoeraren pertsiana zabaldu eta egoera berria adierazi.

Linux: OpenOffice dokumentuen miniaturak ikusi

Programa txiki bat instalatuta posible da OpenOffice.org paketeko aplikazioez egindako dokumentuen miniaturak ikusi Nautilusen. Testu prozesadorez, kalkulu orriaz eta marrazki bektorialen miniaturak ikusten ahal dira. Aurreneko aldia denbora pixka ematen du miniaturak sortzen, hurrengoetan ez.

Instalatzeko, terminal batean (Aplikazioak > Gehigarriak > Terminala) egin:

sudo -v

sudo add-apt-repository ppa:flimm/ooo-thumbnailer

sudo apt-get update

sudo apt-get install ooo-thumbnailer

Martxan hasteko ekipoa berrabiarazi behar da.

Desinstalatu nahi baduzu Synaptic-era joan, bilatu eta desinstalatu.

Nola gehitu hiztegiak Libreoffice aplikazio paketean

(2020/1/19an eguneratua)

Libreoffice euskaraz instalatua baduzu dagoeneko euskara hiztegia (Xuxen) eta ingelesekoa dagoeneko martxan dituzu (testu prozesadoretan hiztegia zuzentzaile ortografikoari esaten zaio).
 

Nola jakin zeintzuk hiztegi dauden instalatuta? Testu prozesadorearen egoera barraren -beheko barraren- erdialdean Euskara jartzen duen tokian klikatu eta Gehiago erakusteko esan; irekiko den leihoaren erdia aldean Hizkuntza atala agertzen da eta horko zerrendan ontzat emana edo onartua ikurra duen hizkuntzek dute instalatua hiztegia.

 

Eta, nola instala daitezke hiztegi berriak?  Zuzentzaile mordo bat dago doan eskuragarri LibreOfficeko hedapenen web orrian. Bestela LibreOfficen bertan egin dezakezu: Tresnak > Hedapen kudeatzailea > Eskuratu lineako hedapen gehiago eta web orri horretan instalatu nahi duzun hizkuntzaren izena idatzi -bere hizkuntzan-, español, français... izenean klikatu

Gazteleraren kasuan  hautatu spanish dictionaries eta bere orrian klikatu es.ANY.oxt fitxategian eta esan irekitzeko LibreOfficerekin. Erabiltzeko berrabiarazi beharko duzu LibreOffice.

Nola erabili hiztegiok? Testu bat euskaraz ez dagoen hizkuntza batean idazten badugu eta zuzentzaile ortografikoa martxan egotea nahi badugu testu osoa  (Ctrl+A) edo hizkuntza horretan dagoen testu zatia hauta eta mezuaren hasieran aipatu dudan egoera barran dagoen Euskararen gainean klikatu eta beste hizkuntza hauta.