2022/5/16ko ilargi-eklipsearen simulazioa

 2022ko maiatzaren 16an 4:25etan ilargi-eklipsea ikusi ahal izango da Euskal Herritik. 

Hona hemen software libreko Stellarium aplikazioak irudikatu eta Peek aplikazioaren bidez gif animatua bihurtutako sekuentzia.

Animazioan prozesua bizkortuta dago.Lurraren itzalak 4:30etan hasiko da ilargia estaltzen eta 5:30etan estaliko du guztiz. Ilargia itzalean eta gorriz tindatua egongo da. 6:50etan itzala pasa eta ilargia argitzen hasiko da, 7:50etan erabat oso, bete eta argi ikusi arte, nahiz ordurako eguzkia esna egongo den eta agian ez dugu azpiko animazioan bezain argi ikusiko.

Simulazioa argigarria izan arren errealitatea kitzikagarriagoa da. Iratzargailua jarri, aulki tolesgarria hartu eta argi kutsadura gutxiko toki bat bilatu ikuskizuna gozatzeko. 

Animator Maker animazio errazak egiteko tresna

Animator Maker animazioak egiteko Linuxerako aplikazio berria da. Bere ezaugarririk nabarmenena da erraztasuna. Izan ere, ez da iristen Synfig Studio-ren mailara irudi bektorialak onartzen baditu ere irudi horiek osorik mugitzen direlako eta ez haien nodoak, eta ez du atzeko plano gardena onartzen. Bi muga horiek ditu baina lan sinpleak egiteko oso erraza eta intuitiboa da.

Funtzionamendua:

1- Agertokia edo eszena definitzea: forma, tamaina, atzeko planoaren kolorea eta segundoko fotogramak. Ez du atzeko plano gardenik onartzen.

2- Elementuak sartu eszenan. Elementuak izan daitezke:

• testua
  
• laukizuzena
• elipsea
• irudia (jpg, png...)
• irudi bektoriala (svg) 

3- Animazioa
   a- Hautatu animatu behar duzun elementua.
   b- Hautatu animazioaren hasiera unea.
   c- Hautatu animatu behar dituzun elementuaren parametroak parametroaren erronboa klikatuta.

• kokalekua
• tamaina
• eskala
• zizailamendua
• biraketa
• kolorea
• opakutasuna

   d- Aktibatu gako-fotograma eta animazio automatikoa.

   e- Elementu horren animazioaren bukaera unea zehaztu denbora lerroan klik eginez.
   f-  Bukaera uneko parametro berriak eman zenbakiak aldatuz edo, kokapena eta tamainaren kasuan, elementua desplazatuz.

4- Animazioaren mugimendua. Behin animazioa diseinatuta mantendu daiteke mugimendu lineala edo aldatu hainbat funtzioen arabera:

   

5- Animazioa gorde eta esportatu. Esportatu daiteke bideo moduan (mpg, mp4, avi)  edo gif animatua. Gif animatua arinago egin daiteke Peek erabilita.

Instalazioa:

Deskargatu instalazio fitxategia: AnimationMaker-Linux-1.8.4.1.Setup
Dagoen karpetan exekutatu. Terminalean ./AnimationMaker-Linux-1.8.4.1.Setup
Instalazio programak eskatuko dizu instalatzeko karpeta.
Abiatzeko karpeta horretan sartu eta terminalean exekutatu ./AppRun



Proiektuaren web-orria: https://artanidos.github.io/AnimationMaker/

Nola erreproduzitu swf formatuko fitxategiak Firefoxen

Swf (Shockwave Flash) formatuko fitxategiak Adobe Flash aplikazioaz egindako animazioak dira. Badira propio horiek erreproduzitzeko aplikazioak baina deus instalatu gabe Firefoxek (bai eta Chromiunek ere) horiek erreproduzitzeko pluginak dituzte.

Firefoxen kasuan baina, bada errore txiki bat erreprodukzioa galarazten duena. Hona hemen nola konpon daiteke:
Administratzaile moduan editatu behar da fitxategi bat:

sudo gedit /usr/share/mime/packages/freedesktop.org.xml

Fitxategi honen ordez (bilatzeko Ctrl+F)
 <mime-type type="application/vnd.adobe.flash.movie">
hau:
 <mime-type type="application/x-shockwave-flash">
itsatsi. Fitxategia gorde eta itxi, ondoren, hau exekutatu:

sudo update-mime-database /usr/share/mime

Hau eginda, swf formatua duen fitxategian eskuin klik egin eta "ireki honekin" sakatu eta Firefox hautatu eta nabigatzaileak irekiko du.

Agian interesatuko zaizu swf fitxategiak asoziatzea Firefoxekin. Horretarako swf fitxategi batean eskuin klik egin eta alboko menuaren beheko partean agertzen de propietateak elementuan klikatu eta: (1) "ireki honekin" fitxa ireki, (2) Firefox aukeratu eta  (3) ezarri lehenetsi gisa.

Swf-ak irekitzeko Firefox lehenestsi

Html5-ek estandar librea flash animazioak baztertzen ari bada ere oraindik badira gauza interesgarriak swf formatu horretan... adi hurrengo mezura!

Adobek animatzen ditu sortzaileei HTML5 erabiltzera

Adobe enpresak amore eman du eta onartu du Flash formatuaren garaiak pasa direla. Flash mantentzeko asmoa badu ere bere apustu nagusia 2016ko hasierarako Animate CC aplikazioa izango da, animazioak egiteko HTML5 formatuan lan egingo duena.
 

Adobek, bere bezero handiek behartuta, web formatu irekien garaipena onartu du eta dokumentu batean sortzaileak bultzatzen ditu horiek erabiltzen.

Synfig Studio orain lehio bakarrarekin

Synfig Studio 2 dimentsioko animazioak egiteko aplikazio librea 0.64 bertsiotik 1.00 bertsiora pasa da eta berritasunik nabarmenena interfaze aldaketa da, izan ere, bertsio zaharra bost leiho zituen (Gimp-en antzera) eta berriak, ordea, leiho bakarrak integratzen du informazio guztia. Galaxia honetako erabiltzaileentzat abantaila handia.

Bertsio berri honek menu zabalagoa eta argiagoa dauka.
Bertsio berriaren beste berritasun nabarmenak aplikazioaren web orrian ikus daitezke: http://www.synfig.org/1.0/overview/

Aplikazioak Linux, Windows eta Mac OS X  bertsioak ditu. Linuxena instalatzeko terminalean honako agindu hau itsatsi behar duzu:
sudo apt-get install synfig synfigstudio

Aplikazio honen erabilera badu bere konplexutasuna. Proiektuaren web orrian bada manual bat wiki formatuan ingelesez: http://wiki.synfig.org/wiki/Category:Manual


Bestetik Juan Luis Fernandez "jen0f0nte" blogariak bideo tutorial argiak eta landuak ditu aplikazio honetaz. Bilatzailean "unade25 sinfig" jarrita agertuko zaizkizu. 

Aplikazioa %55ean euskaratuta dago Transifex zerbitzuan. Bultzada bat ongi etorriko zitzaion.

Hona hemen Synfig Studioz Ильдар Ахметгалеев-k egindako animazio txiki bat.

Nola deskargatu EITB Nahieran orriko bideoak: youtube-dl

Eguneratzea 2015/07/22an: Badirudi aste batzuk direla aplikazio hau ez dabilela.

EITB Nahieran zerbitzuko bideoak deskargatzeko aski dugu youtube-dl aplikazioa instalatzea. Youtube-dl tresna sinplea da Youtube, Vimeo, Dailymolition edo edozein bideo ostatuko bideoak jaisteko.  Ubuntu edo Debianen beste deribatuetan instalatzeko ireki terminala (Ctrl+Alt+t) eta honako agindua itsatsi:

sudo apt-get install youtube-dl

Bideoa jaisteko EITB Nahieran orrira joan eta ireki deskargatu nahi duzun bideoa, kopiatu orriaren URL edo helbidea, terminalean idatzi youtube-dl, tartea, itsatsi orriaren URLa eta Sartu sakatu.

Bideoa karpeta nagusian deskargatzen da.

Windowserako youtube-dl-ren orrira joan eta deskargatu.

Programatzen ikasteko hainbat baliabide

Pil-pilean dagoen kontua da eskoletan programazio informatikoa ikasi behar ote den eta eduki horiek oinarrizkoak izan behar ote duten.

Garai batean bigarren hezkuntzan programatzen ikasten zen, gehien bat BASIC programazio hizkuntzan, neurri batean nork bere programak egin behar zituelako.  Egun edozein gauza egiteko programa mordo eta oso onak daude. Eta programazioa baztertu zen oinarrizko hezkuntzatik.

Penduluak norabidea aldatu du orain. Mendebaldeko hainbat gobernuk ohartu da softwarearen industriak gora egin arren informatikako graduatuen kopurua gelditu egin dela eta kezkatuta omen daude Europa ez ote den esparru horretan atzean geldituko. Zentzu horretan Estonian, Bretainia Handian, Frantzian eta Nafarroan bertan lehen hezkuntzako curriculum-tik hasi dira programazio edukiak sartzen Europako Batasuneko aholkuak jarraituz.

Programatzen ikasteak hainbat zehar lerro edo gaitasun lantzeko oso egokia bada ere, hala nola pentsamendu analitikoa, problemen ebazpena, talde lana eta abar, aditu batzuk, Linus Torvald tartean,  zalantza dute ikasle guztiek landu behar ote duten.

Eztabaidak eztabaida gaurkoan hona ekarri nahi dut programazioaren oinarrizko kontzeptuak Lehen Hezkuntzatik hasita ikasteko hainbat baliabide.


Code.org

Atzean besteak beste Microsoft eta Google dituen ekimen honek webgune oso interesgarria eskaintzen du: code.org, teknikoki bikaina eta pedagogi ikuspuntutik oso landua. Bere helburua da era ludiko eta autonomo batean haur, ume eta gazteek programazioaren oinarrizko algoritmoak bereganatzea.

Programazio hizkuntza erabili beharrean Scratch-ek ezagutarazi dituen eta elkarri atrakatzen edo lotzen diren piezen sistema erabiltzen du. Komandoak, aldagaiak eta abar piezen bidez definitu eta kateatzen dira.

Aipatuaz gain ezaugarriak nagusiak hauek dira:

• 4,6,8 eta 10 urtetik gorako ikasleentzako 20na orduko ikastaroak.
• ikastaroek joko-ariketak, bideo azalpenak, ariketa artistikoak... dituzte.
• area librea formak eta web-jolasak diseinatzeko.

Eguneratzea 2015/12/15ean

Web orriaren hizkuntza aukeratu daiteke. Ez dago euskaraz eta ez du ematen egongo denik. Nire gomendioa da ingelesez egitea: batetik lexiko urria eta erraza erabiltzen du eta bideo-azalpenek azpitituluak dituzte, bestetik programatzen ikastearekin batera ingelesa ikasteko tresna bikaina da.
 
Fede gutxikoa ni. Euskaltzaleen komunitate bikainari esker eta 2015eko azaroaren 7an euskaratzeko maratoia antolatu zuten UEU eta EHU unibertsitatei esker tresna garrantzitsu hau euskaraz erabil dezakegu.


Scratch

MITek diseinatutako programazio aplikazio plataforma-anitza bat da. Piezen bidez istorioa eta jolas multimedia osa daitezke.

Algoritmoak eta aldagaiaz gain sorkuntza multimedia errazten duten pertsonaiak, soinuak, efektuak, sentsoreak, eszenatokiak...

Sortutako programak biltegi batera igo eta deskarga daitezke.
Haren didaktika aurrekoa baino konplexua da, izan ere, Scratch lanabesa da; irakasleak antolatu behar du nondik nora, erritmoa eta abar.

Aukera oso interesgarria da code.org-ekin hasi ikasteko eta Scratch proiektu bezala planteatzea.

Aplikazioaren 1.4 bertsioa  Ubuntun software-zentrotik instala daiteke. 2.0 bertsioa Linux (32bit), Windows eta Mac-erako hemendik deskarga daiteke. Beste modu bat 2.0 bertsioa erabiltzeko web aplikazioa da; ez da instalatu behar baina ikasgelan erabiltzeko konexio ona behar du.

Scratch-en erabilera hezkuntzarako robotikaren mundura zabaldu. Plaka elektroniko eta roboten proiektu nagusiek Scratch-en oinarritutako modulu-programak erabiltzen dituzte: mOway, Lego Wedo, Arduino, mBot...



KhanAcademy-ko "Intro to JS: Drawing & Animation" ikastaroa

Ikastaro hau (https://www.khanacademy.org/computing/computer-programming/programming) planteatu daiteke sekuentzia honetako hirugarren urratsa bezala. Bertan bai, programazio hizkuntza bat lantzen da, JavaScript hain zuzen, weberako eta kasu honetan html5 inguruneko irudia eta animazioari zuzenduta.

Antza handia du core.org webgunearekin: hau ere ikastaro bat da, ondo egituratua, urratsez urrats aurkeztu eta lantzen dira programazio algoritmoak eta irudi estatikotik animaziora pasatzen da. Kasu honetan ere bideo-tutorialak erabiltzen dira azalpenetarako eta ondoren ariketak. Baina ikastaro hau bigarren hezkuntzatik gora erabiltzeko.

Tupi (II) Eszenak, atzeko planoa, tween mugimendu zuzena

Goiko animazioan oinarrituta Tupi erabiltzeko oinarrizko kontzeptu eta prozedura batzuk azalduko ditut, hain zuzen: eszenak, atzeko planoak eta geldirik dauden beste elementuak eta mugimendu zuzenaren tween edo bitarteko fotogramak.

Eszenak

Eszena toki eta denbora batean gertatzen den ekintza da berez eta plano bat edo batzuz osatzen da (oinarrizko kontzeptuak patxio.wordpress.com orrian). Tupiren kasuan nik esango nuke eszena atzeko plano bera (finkoa edo mugikorra) eta mugitzen den elementu bat edo batzuk duen planoa edo enkoadre bat dela. Animazioak hainbat eszena izan dezake. Eszena berriak sortzeko Tupiren menuan egingo dugu Windows > Scenes Manager.

Atzeko planoa

Atzeko planoa zuria edo bestelako kolore batekoa izan daiteke. Horrela bada aski dugu proiektuaren datuak definitzen dugunean (izena, tamaina, minutuko fotogramak...) background atalean kolore bat hautatzea.

Goiko animazio honetan atzeko planoak irudiak ditu eta finkoa da. Horrelakoa egiteko animazioa horrekin hasiko dugu eta mugitzen diren elementuak beste geruza (layer) batzuetan jarriko ditugu. Lehenengo geruza izanik era lehenetsian beste elementuak goiko geruzetan egongo direnez haren gainean ikusiko dira. Objektu edo pertsonai bat eszenan mugitzen ez bada atzeko planoan jarriko dugu, baina une batean mugitzen bada hobe beste geruza batean jartzea.

Atzeko planoa lehenengo geruzaren lehenengo fotograman (frame) egingo dugu eta hurrengo fotogrametan ager dadin kopiatu egingo dugu bukatu ondoren fotogramaren gainean eskuin klik egin eta Copy TL fordward -kopiatu aurrera- klikatu eta hautatu fotograma kopurua. Maximoa 5 da baina azken fotograman kokatu eta berriz egiten badugu aurreko 6 fotogramak 5 aldiz kopituko ditu (30 fotograma). 
Zenbat fotograma egin?  Egin kontua segundu bakoitzeko 10-30 fotograma izango direla.

Atzeko planoa aldatzeko eszena berria sortzea komeni da. Proiektua esportatzean kateatuko dituzu eszenak.

Mugimendu zuzeneko tween-a

Atzeko planoa marrazteko lanabezaz egin dut, zerua laukizuzenaz, lurra eta zuhaitza  tintaz -ink- hain zuzen.
Furgoneta ordea ez dut marraztu, inportatu dut. Aukera hori interesgarria da objektua edo pertsonaia barne mugimendurik egiten ez duenean.

Clipart motako irudiak inportatzeko ezagutzen dudan tokirik hoberena Openclipart.org da. Irudi libreak dira -CC lizentziadunak-, barietate handia, kalitate oso ona eta normalean atzeko planorik ez dutenak. Bilaketa lehiatila du eta bertan komeni da ingelesezko terminoa jartzea. Irudiak svg formatu bektoriala edo png bit-mapa formatuan deskarga daitezke. Svg formatuak abantaila du handitzean kalitaterik ez duela galtzen baina, tween-en bidez mugitzen ez badugu, fotograma bakoitzean dimentsionatu behar dugu. Png formatuan kalitatea gal daiteke handitzean baina deskargatzen dugun tamaina du era lehenetsian.

Behin irudia inportatuta, geruza berria sortuko dugu berarentzat eta klik bikoitzan eginik eszenatokira sartuko da. Tamaina egokitu, abiapuntura eraman eta tween edo fotograman artekoa -between- hautatuko dugu, posiziokoa hain zuzen.

Mugimenzu lineala nahi badugu, adibidean bezala aski dugu tween-a gehitu, hautatu mugitu behar den objektua, ezaugarrietan -settings- klikatu eta eszenatokian klikatuko dugu mugimenduaren helmuga, gorde tween-a eta sortuko ditu fotogramak (tamalez, botoiak agertu arren ez dut ikusi haukera zehazteko zenbat fotograma sortu behar dituen edo kopurua aldatzeko).