Nola entzun liburuak edo bestelako dokumentuak mugikorrean edo tabletan

 Badira hainbat kasu noiz dokumentu bat entzuteak praktikoa izan daiteken:

• autobusean. Batez ere zorabiatzen garenontzat.
• autoan gidatzen goazela.
• paseoan -soilik ezinbestekoa bada, mesedez-.
• ...
  

Eta, zer esanik ez, irakurtzeko zailtasun dituzten pertsonentzat: itsuak edo ikusteko zailtasunak dituzten pertsonak, dislexikoak eta abar. Zentzu honetan hezkuntza baliabideetan IDU aplikatzeko modu bat izan daiteke.

Horrelako kasuetan interesgarria da dokumentuak ikusteko Librera Reader Androidentzako aplikazio librea. Aplikazio hau gai da testu dokumentu arruntak irekitzeko: pdf, epub eta beste liburu elektronikoak, odt, docx...

Librera Reader F-droidetik edo beste dendetatik instala edo deskarga daiteke.

Aplikazio honek irakurtzeko funtzionalitate asko izateaz gain aukera ematen du dokumentuak entzuteko.

Testuak entzuteko baina, TTS (Test To Speach) edo testuak ahoskatzeko aplikazioa instalatuta edukitzeak eskatzen du. AhoTTS aplikazio librea instalatuta eta ondoren azalduko dudan bezala mugikorrean konfiguratuta testuak ahoskatzeko aukera izango dugu.

 AhoTTS Google Playtik instala daiteke eta, instalatu ondoren,  Android ezarpenetan > Ezarpen osagarriak > Hizkuntza eta idazketa > Testua-Hizketara outputa > Motor hobetsia"ren gainean -erne- bertan eta ez ezkerreko engranajean AhoTTS aukeratu.

Hor, AhoTTS aukeratu

(baliteke funtzionatzeko mugikorra berrabiarazi behar izatea)

Bi aplikazioak instalatuta -eta Androiden TTSa konfiguratuta- aski dugu nahi dugun liburu, pdf, dokumentuan klikatu, Librera Readerrekin ireki eta pantailan klikatu aukerak ikusteko eta beheko aldean dokumentua entzuteko ikonoa klikatu.

Entzuteko aukerak konfiguratu dezakegu eta hasteko botoia klikatuko dugu.

Bideo txiki honetan ikus daiteke -behin aplikazioak instalatu eta konfiguratuta- nola aktibatu daitekeen dokumentu baten ahoskatzea:

Oharrak:

• AhoTTS instatatuta eta konfiguratuta Organic Maps-en euskaraz nabigatzeko erabiltzen ahal duzu ere.
•  Bideoan erabilitako liburua Amets Arzallusen Miñan liburua da eta Susa Ebook Dendatik deskarga daiteke (3,12€)
•  Androiderako beste aplikazio libreak euskaraz
  

Nola instalatu eta erabili Ibus-typing-booster idaztean hitzak automatikoki osatzeko Linux sistemetan

Idaztean hitzak automatikoki  osatzeko sistemak praktiko izan daitezke asko idazten duen jendearentzat edota tekleatzeko arazoak dituzten pertsonentzat. Bi kasutan sistema iragarle-iradokitzailea gutxiago tekleatzea lortzen du.

 

Zenbait aplikazio, hala nola LIbreOfficek, integratuta eta berez aktiboa du, baina 8 letra baino luzeagoak diren hitzetan soilik iradokitzen du. Hori konfigurazioaren bidez (Tresnak > Autozuzenketa > Autozuzenketaren aukerak) alda daiteke: zenbat eta letra kopuru txikiagoa jarri orduan eta gehiago iradokiko du.

Edozein modutan hitzen osaketa edozein aplikaziotan erabili nahi Badugu Ibus-typing-booster sistemaren plugina edo gehigarria erabili dezakegu.

Nola instalatu

 Debian oinarriko sistemetan, hala nola Ubuntu, Linux Mint edo Luberri, ireki termiala (Ctrl+T) eta agindu hau itsatsi:

sudo apt install ibus-typing-booster

Aplikazioak bere hitzen basea sortzen du erabilitakoekin baina hiztegienak ere erabiltzen ditu. Luberrik esate baterako euskarazkoa (hunspell-eu-es) eta ingelesekoa (hunspell-en-us) instalatuta ditu, gaztelerakoa interesatzen bazaizu itsatsi: sudo apt install hunspell-es-es.

 Mezu honetan ikus daiteke nola instalatu bestelako Linux distribuzioetan.

Nola aktibatu

Ibus-typing-booster aktibatzeko:

1. Sistemaren ezarpenetan Ibus sarrera metodoa hautatu behar da: horretarako Sistemaren ezarpenak > Sarrera metodoa eta, bertan, goiko aldeko Sarrera metodoaren framework-a: Ibus hautatu.
   
   
   Aktibazio abisua agertuko da eta onartuko dugu:
   
   Honako abisu hau agertuko da. Nik ez dut egin eta arazorik ez dut izan baina beste distribuzioren batean badirudi erabiltzailearen karpetako .bashrc fitxategia editatu, export hitza duten hiru lerroak erantsi eta gorde.
   
   
   
   
   
   
   
2.  Ibus hobespenak zehaztu behar dira. Horretarako: klika Aplikazioak > Hobespenak > Ibus hobespenak eta bertan batetik: Sarrera metodoa fitxan Ibus-typing-booster sarrera metodoa horrela gehitu:
   
   
   
   Orokorra fitxan desgaitu "Erakutsi ikonoa jakinarazpen gunean" sistemaren panelean gerta daitezkeen leihoen gainjartzea saihesteko.
   
   
   
   
   
3. Sistemaren panelean, gehitu behar dugu teklatuaren trepeta edo appleta Espainiera teklatutik (betetze automatikoa desaktibatuta) Typing booster teklatura pasatzeko (betetze automatikoa aktibatuta). Horretarako sistemaren panelean, ikonorik ez dagoen zona batean, eskuin klik egin eta aukeratu appletak. Bilatu teklatua appleta eta gehitu.
   
    
   Horren ondorioz, sistemaren panelaren eskuin aldean ES ikur urdina agertuko da, teklatu espainiarra aktibatuta dagoela irudikatuz. Bertan klikatu eta Beste bat -Typing Booster aukeratu.
   
   
   
   
4. Booster aktiboa dagoela (kohetearen ikonoa) klikatuko dugu eta Setup (ezarpenak) klikatuko dugula aplikazioaren funtzionamenduaren hobespenak fintzeko. Hau pertsonala da baina nik adieraziko ditut markatu ditudan hobespenak:                                                                                                     A.-  Idazten ditugun hitzak base batean sartzen ditu eta hortik aurrera eskainiko dizkigu. Hortaz gain, hizkuntzen hiztegiak erabiltzea edo ez eta zeintzuk. Norberak erabaki behar du hiztegiak erabiltzea ala ez eta erabiltzekotan zein edo zeintzuk eta zein ordenan.
              B.- Options izeneko fitxan komeni da Use inline completion markatzea, hartara hitzak aukeratzeko goitik beherako zerrendaz gain tabuladorearekin onartzeko aukera izango dugu.
   
   

 Gogoan izan panelean beti izango dugula Booster aktibatzeko edo desaktibatzeko aukera. Hemendik aurrera erabili eta erabilera findu eta hobespenak doitu. Kontuan izan emotikonoak aktibatu daitezkeela eta orduan ingelesezko hitzak erabiliz proposatuko digula.

 

 Linuxerako beste aplikazio interesgarriak

Firefox 49k hobekuntzak ekarri ditu irakurtzeko ikuspegian

Eskuragarri dago Firefox 49 bertsioa.

Hainbat aldaketa ekarri ditu (ikusi denak) baina bat nabarmentzeko modukoa:
irakurtzeko ikuspegian hobekuntzak egin dituzte.

Irakurtzeko ikuspegia helbide barraren ezker aldean agertzen da, hainbat web orritan eta testuaren irakurketa errazten du:

Ondoko irudietan ikus ditzakegu orri baten ikuspegi arrunta eta orri beraren irakurtzeko ikuspegia, non zutabeak, irudiak eta irakurketa oztopatzen duten elementu guztiak ezkutatzen diren.

49 bertsioan irakurtzeko ikuspegiaren menuaren aukerak zabaldu dituzte. Orain fondo zuria edo beltza eta letraren tamainaz gain testu-zutabearen zabalera eta lerroarteko espazioa ere moldatzeko aukera izango dugu.
Horretaz gain testua entzuteko aukera gehitu diote. Bertan hizkuntza eta irakurketaren abiadura egokitu daitezke.

Irakurtzeko ikuspegiaren testu aukerak

Erabiltzen duen TTSa R2D2 errobota baino askoz argiagoa ez da eta euskara ez da ageri aukerako hizkuntzen artean baina atzerriko testuak irakurtzeko interesgarria izan daiteke, batez ere hizkuntzak ikasten dabilenarentzat.
Euskarazko testuak irakurtzeko ordea Irakurle digitala gehigarria erabiltzea dago aukeran,  web orri guztietan erabili daiteke eta TTSaren kalitatea Irakurtzeko ikuspegiarena baino askoz hobea da.

Irakurtzeko ikuspegiaren TTS aukerak

Irakurtzeko ikuspegi hau irakasleek kontuan hartzeko modukoa da bai eurek testuak irakurtzeko, arbel digitaletan erakusteko eta bai ikasleei gomendatzeko, izan ere Internet da gaur egun edukien iturri garrantzitsu bat gure ikasgeletan. Kontuan izan behar da ere irakurtzeko ikuspegi hau bereziki interesgarria dela ikusteko edo irakurtzeko zailtasunak -dislexia- dituzten ikasleentzat.

Screenkey aplikazioak erakusten du zer tekleatzen ari zaren

Linuxerako aplikazio hau oso interesgarria da, esate baterako, proiektorea erabiltzen duten irakasleentzat. Haren bidez ikasleek garbi ikusten dute irakasleak, edo dena delakoak, idazten duen testua eta sakatzen dituen laster-teklak.

Era berean bideo-tutorialetarako ere erabilgarria suerta daiteke.

Nola instalatu. Itsatsi eta exekutatu honako agindu hauek:

sudo add-apt-repository ppa:nilarimogard/webupd8 sudo apt update sudo apt install screenkey

Aplikazioa gehigarrien multzoan azaltzen da eta exekutatzean ikonoa panelean agertzen da. Hortik aukera dugu gelditzeko edota konfiguratzeko. Esate baterako zenbat segundoz erakutsi behar duen testua, non eta nola.
Gelditzeko paneleko ikonotik egingo dugu.









Linuxerako beste aplikazio interesgarriak.

Oharrak:
- Argi ibili pasahitzekin. Desaktibatzeko bietako bat edo Ctrl ezker +Ctrl eskuin edo paneletik gelditu.
- Irakasle moduan irisgarritasuna ere gogoan izan behar duzu. Aplikazio hau baliagarria izan daiteke ikusmen arazoak dituzten ikasleentzat.

Irakurle digitala

Aholaben ahots sintesian oinarriturik Elhuyar-ek testuak irakurtzen dituen bi plugin garatu ditu Berritzegune Nagusiarentzat: bat Firefoxentzat eta bestea LibreOffice Writer-entzat. Biak erabili daitezke Linux, Mac zein Windows sistema duten ordenagailuetan -mugikor eta tabletetan ez-. Irisgarritasunari begira urrats handi bat, dudarik gabe.

Hauen helburua da ordenagailuan azaltzen eta prozesatzen diren ahalik eta testu gehienak irakurtzea.

Zer dira:

Firefox nabigatzailearentzat eta LibreOffice Writer testu prozesadorearentzat gehigarri edo hedapen bana dira.  Hain zuzen testua esaldiz esaldi hartu Elhuyarren zerbitzari batera bidali eta horrek, ahots sintesiaren  bidez sortutako audio fitxategia jaso eta erreproduzitzen dute. Horrela izanik, internetera konektatuta egon behar gara irakurleak bere lana egin dezan. Ahots sintesiaren teknologia TTS edo Text To Speech izenez ezagutzen da.

Norentzat:

Irakurtzeko zailtasunak dituztenentzat, hala nola itsuak, gutxi ikusten dutenak, dislexikoak, gidariak...

Zer irakurtzen dute:

Firefoxen gehigarriak irakurtzen ditu, besteak beste:

• web orriak, htlm formatuko dokumentuak alegia.
• pdf dokumentuak (haren bidez irekita, noski)

LibreOffice Writer-en gehigarriak irakurtzen ditu, odt, doc, docx, rtf... eta beste hainbat testu formatu.

Liburu elektronikoak irakurtzeko hainbat aukera daude: bat da epub (edo dena delako) formatua duen fitxategia deskonprimatzea eta barruko html-ak Firefoxen bidez irakurtzea; beste aukera bat da  https://cloudconvert.com moduko web baten bidez epub fitxategia txt edo pdf formatura bihurtzea.

Firefox eta LibreOffice software libreko aplikazioak dira, doakoak, eta Linux, Windows eta Mac OSen funtzionatzen dutenez hiru sistemetan erabil daiteke.

Nola deskargatzen dira:

Formulario honen bidez konpromisorik gabe eskatu eta postaz bidaliko dizkizute doan.


Nola instalatzen dira:

Bi fitxategi dira, bata xpi formatua duena Firefoxekin irekitzeko eta bestea, oxt formatua duena, LibreOfficerekin (niri 4. bertsioarekin ez dit funtzionatu, 5.rekin, ordea, bai). Zuzenean instalatzen ez badira begiratu web honetako pdf dokumentuan edo bideo-tutorialetan Joxik azaltzen dituen instalazio alternatiboak.

Firefoxen kontuan eduki behar dugu Irakurle digitala barra bat dela eta instalatu ondoren Firefoxi agindu behar diogula barra hori erakusteko. Horretarako helbide barraren ezker muturrean dagoen menura sartu (1) eta -ikusi beheko irudia- Pertsonalizatu sakatuko dugu (2), ondoren ikusteko barrak (3) eta EusTTS aukeratuko dugu (4).

Nola erabiltzen dira:

Hona hemen adibide bat LibreOfficen:





Azpiko irudian Firefoxen duen itxura:

Eskerrik asko proiektu honetan parte hartu dutenei, bereziki Antigua-Luberri institutuko Maite Montero irakasleari ideia izan eta, temati, lortzeko bidea jarri duelako eta Elhuyarreko Igor Leturiari bere lana eta laguntzagatik.

Elhuyar-eko Saroi Jauregik Info7 irratian irakurle digitalaren berri eman du (entzun).
Beste gehigarri interesgarriak Firefoxentzat.
Beste gehigarri interesgarriak LibreOfficerentzat.

Klik punteroa gelditzean Ubuntun

Software librea orokorrean eta bai Linuxek zein Ubuntuk bereziki arreta handia jartzen dute zailtasunak dituzten pertsonengan, zentzumenen- edo mugimenduen zailtasun edo urritasunak dituztenengan. Software librearen izaera soziala dela eta irisgarritasuna funtsezko oinarri bat da.

Kasu honetan laguntza behar duen ikasleak ezin du teklatua erabili eta erakusle edo punteroa joystick baten bidez mugitzen du baina zailtasun handiak ditu klik egiteko eskuz. Helburua da klik egitea erakuslea gelditzean, une batez geldirik egotean alegia.

Hori egiteko, klik egiteko itxarote-denboraren bidez (dwell click) egingo dugu: Sistemaren ezarpenak > Sarbide unibertsala > Erakuslea kokatzea eta klik egitea > Egin klik enfokatzean aktibatuko dugu.

Atzerapen edo itxarotearen bidez klik egitea aktibatzea eta haren ezarpenak finkatzea.

Leihotxo bat irekiko zaigu hautatzeko itxaroteak zer aktibatuko duen eta bi kontrol mugikorren bidez ezarriko diogu itxarote edo atzerapenaren denbora eta zenbateko gelditasuna behar den aktibatzeko.

Azpiko bideoan Nerea Pérez Anguas ergoterapeutak azalduko ditu nola aktibatu eta nola erabili eginbide hau.

Firefox gehigarriak: zenbait gehigarri interesgarri.

Firefox 🦊 nabigatzailerako ehunka gehigarri daude eta neurriz instalatu behar ditugu zeren eta nabigatzailearen funtzionamendua moteltzen dute -batzuk besteak baino gehiago-. Gomendatutakoak, interesgarriak iruditzen bazaizkizu, instalatu, frogatu eta ondoren erabaki  mantentzea edo desinstalatzea.
Hemen dituzu ordena alfabetikoan interesgarriak iruditzen zaizkidanak:

• Adblock Plus: Web orrietako propaganda blokeatzeko. 
• Dark Reader: webgunea gai ilunean ikusteko.
  
• EpubReader epub formatuko liburu digitalak irakurtzeko. Maiz irakurtzen baduzu, ordea, Foliate aplikazioa instalatzea komeni zaizu.
• Euskalbar: euskara eta gaztelania, frantsesa, ingelesaren arteko hiztegiak, Euskalterm, corpusak, esaera zaharrak... eta zer dakit nik dena batera.
• Lehen hitza euskaraz euskarazko edukia lehenesten du.

2023ko urtarrilaren 1ean eguneratua.

G

M

T

Y

Detect languageAfrikaansAlbanianAmharicArabicArmenianAzerbaijaniBasqueBelarusianBengaliBosnianBulgarianCatalanCebuanoChichewaChinese (Simplified)Chinese (Traditional)CorsicanCroatianCzechDanishDutchEnglishEsperantoEstonianFilipinoFinnishFrenchFrisianGalicianGeorgianGermanGreekGujaratiHaitian CreoleHausaHawaiianHebrewHindiHmongHungarianIcelandicIgboIndonesianIrishItalianJapaneseJavaneseKannadaKazakhKhmerKoreanKurdishKyrgyzLaoLatinLatvianLithuanianLuxembourgishMacedonianMalagasyMalayMalayalamMalteseMaoriMarathiMongolianMyanmar (Burmese)NepaliNorwegianPashtoPersianPolishPortuguesePunjabiRomanianRussianSamoanScots GaelicSerbianSesothoShonaSindhiSinhalaSlovakSlovenianSomaliSpanishSundaneseSwahiliSwedishTajikTamilTeluguThaiTurkishUkrainianUrduUzbekVietnameseWelshXhosaYiddishYorubaZulu

AfrikaansAlbanianAmharicArabicArmenianAzerbaijaniBasqueBelarusianBengaliBosnianBulgarianCatalanCebuanoChichewaChinese (Simplified)Chinese (Traditional)CorsicanCroatianCzechDanishDutchEnglishEsperantoEstonianFilipinoFinnishFrenchFrisianGalicianGeorgianGermanGreekGujaratiHaitian CreoleHausaHawaiianHebrewHindiHmongHungarianIcelandicIgboIndonesianIrishItalianJapaneseJavaneseKannadaKazakhKhmerKoreanKurdishKyrgyzLaoLatinLatvianLithuanianLuxembourgishMacedonianMalagasyMalayMalayalamMalteseMaoriMarathiMongolianMyanmar (Burmese)NepaliNorwegianPashtoPersianPolishPortuguesePunjabiRomanianRussianSamoanScots GaelicSerbianSesothoShonaSindhiSinhalaSlovakSlovenianSomaliSpanishSundaneseSwahiliSwedishTajikTamilTeluguThaiTurkishUkrainianUrduUzbekVietnameseWelshXhosaYiddishYorubaZulu

Text-to-speech function is limited to 200 characters

Options HistoryFeedbackDonate

Close