PhET simulazio interaktiboak HTLM5 formatuan

 Sorpresa atsegina izan da ikustea Colorado Boulderreko Unibertsitateko baliabide irekiko proiektuak orain bere simulazio interaktiboak egiteko flash multimedia sistema zaharra utzi eta HTLM5 sistemara pasa dituela bere simulazio gehienak -baten bat Javan segitzen du-. Horri esker zientzia eta matematika simulazioak, erabilgarriagoak izateaz gain, era errazagoan erabili eta euskaratu daitezke.

 Simulazioek arlo hauetako hainbat gai jorratzen dituzte:

• Fisika (mugimendua, soinua eta uhinak, lana, energia eta indarra, beroa eta tenperatura, fenomeno kuantikoak, argia eta erradiazioa, elektrizitatea, magnetismoa eta zirkuituak.
  
• Kimika
• Biologia
• Lurra eta espazioa
  
• Matematika

Badira jarduerak Lehen Hezkuntzan hasi eta Unibertsitate maila artera eta erraz iragazi daitezke, gaiaz gain mailaz ere eta diseinu unibertsalaren erabileraren arabera ere.

PhET simulazioak erabiltzeko modurik errazena bere web orriaren bidez da:

https://phet.colorado.edu/eu/ 

Simulazioetatik 160 baino gehiago euskaraz daude eta zure interesekoren bat ez badago aukera dago erraz euskaratzeko.

 Benetako laborategiaren osagarri interesgarria da, are gehiago kontuan izanda esperimentu batzuk arriskutsuak edo gauzatu ezinak izan daitezkeela.

Balioa eransten duten baliabide digitalen adibide bikaina.

 

BMAX Y13PRO Y14 13,3 hazbeteko eramangarrian Luberri probatzen

 Urteak dira Linux sistema eragilean gailu eta osagai gehienek arazorik gabe -eta kontrolatzailerik instalatu gabe- funtzionatzen dutela. Hala ere, ordenagailua erostean arazorik gabe instalatu ahal izango den sistema eta bere gailuaren osagai guztiak -wifia, soinua, bluetooth-a, touchpad edo ukipen-panela- ondo funtzionatuko duten kontrolatzailerik instalatu gabe.

Horregatik dokumentatu nahi dut nire esperientzia gailu honekin: 

BMAX Y13PRO Y14  13,3 

 Ezaugarri nagusiak:

• Tamaina 13,3 hazbete (307.5mm*208mm*15mm)
• Pantailaren bereizmena FHD 1920 x 1080. 10 puntuko ukipen-pantaila 360ºkoa
  
• Teklatu qwerty AEB eta pegatina beltza espainiarrak.
• Prozesadorea Intel Celeron N100. 4 nukleo (1.8GHz, turbo 3.4GHz)
• 16 GB RAM DDR5
•  SSD diskoa 512 GB
  
• Txartel grafikoa Intel UHD 
• Gorputz metalikoa
• Atakak 2 USB-C, audio,  mikro SD txartela-irakurgailua, azpiko aldean M.2 erretena disko bat gehitzeko.
  
• Prezio orientagarria: 248€
  

 

Oharrak eta iruzkinak

• Luberri Linux sistema instalatuta osagai guztiak: soinua, wifia, pantaila, bluetooth-a, ukipen panela zein pantaila behar bezala funtzionatzen dute.
  
• Teklatu metal kolorekoa izanik teklatu espainiarreko pegatina beltzen ordez errotulagailuz markatu diot ñ eta gainerakoak. Salgai daude itxura metalikoko pegatinak baina argiztapena neurri batean galtzen da.
  
• Teklen azpiko argiztapena Fn+F2 sakatuta jartzen da martxan eta bi potentzia ditu.
• Ukipen-panela edo touchpada esku bakarraz erabiltzekoa da, ez dauka ezker eta eskuineko botoia, bakarra baizik. 
• Klik bikoitzarekin elementua hautatu,  panela sakatuta zona hautatu, 
• bi hatzetako klikarekin elementua edo hautapenaren menua zabaldu eta sakatuta mugitu. 
• Klik hirukoitza paragrafoa hautatu. 
• Bi hatzak desplazatuta pantaila korritu eta irudietan eskuin-ezker handiagotu-txikiagotu
• Atximurtze mugimenduak zooma egiten du eta zenbaitetan biraketa ere badabil. 
• Ezarpenetan ukipen-panelaren abiadura azkartu dut.
  
• Ukipen-pantailaren keinuak probatu behar dira aplikazio bakoitzean. Komeni da goiko panela handitzea aplikazioen zerrenda hatzez errazago hautatzeko.
  
• Xournal++ aplikazio egokia da eskuzko
  oharrak eta eskemak egiteko. Pantaila konfiguratu behar da idatzi eta marraztu ahal izateko. Editatu»Hobespenak»Ukipen-pantaila» Gaitu ukimenaren bidez marraztea.
  
• 
  Pantailako teklatu gisa Onboard erabili daiteke
• Pantailaren biraketa: denda eta tabletarako sistemaren azpilaren Pantaila izeneko trepetaren bidez egin daiteke. 

 

Azpiko bideoan ikus daiteke pantailaren biraketaren inguruko azalpen batzuk:

 

 

Nola konfiguratu grub kontsolatik

 Grub bootloader edo abio kargatzaile erabiliena da Linux ingurunetan. Haren bidez konfigura daiteke abio duala duten ordenagailuetan, alegia sistema eragile bat baino gehiago duten ordenagailuetan, zein sistemarekin abiatu, zein den sistema lehenetsia eta zenbat denbora pasa behar den lehenetsitako sistema abiatu arte ez badugu Sartu tekla sakatzen.

Parametro horiek konfigura daitezke bitara: aplikazio baten bidez, hala nola Grub-Customizer, edo kontsolaren bidez. Bata zein bestea kontuz erabili behar dira, ezagutzen ez ditugun parametroak aldatu gabe.

Debian, Ubuntun oinarritutako Linux distribuzioetan kontsola bidez konfiguratzeko 

---

1.  GRUB konfigurazio-fitxategia editatu

1. Fitxategia editatu: Editatu GRUBen konfigurazio-fitxategia nahi duzun editorearekin (adibidez, nano, xed...).

   sudo nano /etc/default/grub
   

2. Parametro nagusiak aldatu:

   • GRUB_TIMEOUT: GRUB menuak abioan zenbat segundo itxaron behar duen.

     GRUB_TIMEOUT=10
     

   • GRUB_DEFAULT: Zein sistema aukeratuko den lehenetsitako gisa (zenbakiz adierazten da, lehen sistema 0 izanik).

     GRUB_DEFAULT=0
     

   • GRUB_CMDLINE_LINUX: Kernelari gehitu nahi dizkiozun parametroak.

     GRUB_CMDLINE_LINUX="quiet splash"
     

3. Aldaketak gorde eta irten.

---

2. GRUB konfigurazioa eguneratu

Editatutako aldaketak aplikatzeko, komando hau exekutatu:

sudo update-grub

Honek berriro sortuko du /boot/grub/grub.cfg fitxategia.

---

3. Sistema berrabiarazi

Aldaketak ikusteko, berrabiarazi sistema:

sudo reboot

---

OSS Documents Scanner, dokumentuak eskaneatzeko aplikazioa

 Mugikorraren bidez dokumentuak eskaneatzea oso eragiketa interesgarria da: fakturak eta bestelako agiriak gordetzeko edota letra oso txikia duten etiketak irakurri ahal izateko.

Horretarako oso zabalduta dagoen aplikazioa CamScanner da baina orain badugu OSS Dokuments Scaner, arinagoa, azkarragoa, sinpleagoa, librea, propagandarik gabe eta euskaraz.

Ezaugarriak:

• Egin daiteke dokumentuaren argazkia edo lehendik egindako argazki bat inportatu.
• Automatikoki detektatzen ditu dokumentuaren ertzak (eskuz ere egin daiteke).
  
• Dokumentu bat hainbat orri baditu argazkiak multzoka egin daitezke eta orri guztiak dokumentu bakarrean gordeko ditu.
• Dokumentua irudi gisa gorde daiteke edo PDF formatura esportatu, eta partekatu norbaitekin edo nor bere buruarekin ordenagailura pasatzeko.
• Argazki efektuak ditu. Dokumentuetan manten daiteke jatorrizko kolorea edo zuri-beltzera pasatzea argiago irakurtzeko.
• Dokumentutik OCR bidez testua erauz dezakegu. Horretarako euskararenaz gain beste hiztegi batzuk deskarga daitezke. Testu hori erabili dezakegu dokumentu bat editatzeko.
• Eskaneatutako dokumentuak liburutegi batean erakusten ditu.

 

Instalazioa:

Oraindik ez dago F-droid errepositorioan baina Androiderako bertsioa IzzyOnDroid webgunetik apk fitxategia deskargatu dezakegu eta klikatuta instalatu. Androiderako eta IOSerako instalatzaileak Github-etik ere deskarga daitezke.

 

Euskaraz hitz egiten duten beste aplikazioak kontsulta dezakezu Librezaleren AndroidEuskaraz web orritik.

2024-25 ikasturteko egutegia

 Berandu bada ere  hona hemen 2024-2025 ikasturteko egutegia LibreOfficeko kalkulu orriaren formatuan:

Deskarga

Lehenengo orrian ikasturte osoa ikus daiteke itxura honekin:

 eta hurrengoetan hilabetez hilabetekoak zuen aurreikuspenen zain horrelako tankeran:

 

Lokjo.com Organic Maps aplikazioaren osagarri interesgarria

 Organic Maps aplikazioaren gainean hainbat mezu idatzi ditut, tartean Umap webguneaz, nola markatu interesguneak ordenagailuan eta Organic Maps-era esportatu. Bada gaur beste osagarri bat ekarriko dut, Lokjo.com webgunea zeinak Organic Mapsek duen hutsune bat: mapatik ortoargazkira eta alderantziz.

Orto-argazkia eta mapa

  Lokjo.com OpenStreetMaps jatorriko mapa arin eskaintzen du eta beste oinarrizko tresnak ditu:

• bilaketa
• bideak markatu, autoz, bizikletaz, oinez...
• komertzio eta interesgune moten kokapena
• ...
   

Mugikorrean Organic Maps aplikazioaren ondoan abiarazle bat jar dakioke HTTP Shortcuts aplikazio librea (+ Browser Shorcut) edo antzeko baten bidez.