Luberri

2019/01/08

Wikimapia zaharberritua

Wiki moduan edizio libreko mapen artean izarra, zalantzarik gabe, OpenStreetMaps (OSM) da. Baina ez da bakarra. Wikimapia.org oso eboluzio interesgarria izan du. Oinarrizko mapak orain kanpotik ekartzen ditu, bat baino gehiago gainera eta zentratu da hain gaineko geruzaren edizioan. Herri, auzo, kultur-kirol ekipamendua; komertzioa, ostalaritza eta gainerako enpresak; elkarte, klub, talde, turismo-interesguneak eta abar.

Oinarrizko bi erabilera ditu:

Informazioa bilatzea: ezagutzen ez duzun herri bat bisitatzeko.
Editatzea: ezagutzen duzun herrien interesguneak markatzea.

Mapen erabilera:
Web orria ireki eta ikusten da gaineko geruza, interesguneak dituena. Komeni da oinarrizko maparen geruza jartzea. 11 mapa eskaintzen ditu. Horietatik, nire ustez, interesgarrienak OSM-OpenStreetMap mapa eta Bing Hibrid ortoargazkia.

Informazioa bilatzeko ez da erregistratu behar. Komeni da, oinarrizko mapa jartzeaz gain, hizkuntza aukeratzea interesguneen informazioa hobeto ulertzeko:

Interesguneak editatzeko, sortzeko zein daudenei informazioa eransteko, erregistratu egin behar da.

Interesgunea sortzeko aurrena markatu behar da poligonoa haren ertzak zehaztuta eta gero, hizkuntza hautatu ondoren, oinarrizko informazioa, helbidea, web orria, kategoriak erantsi behar dira.
Interesgunea markatuta badago baina euskaraz informazioa ez badu oso ariketa interesgarria da interesgunea, bertako zein atzerriko, euskaraz (basque) editatzea.

Izena eta informazioa erdaraz soilik duen interesgunea editatu daiteke Basque hizkuntzan.

2019/01/04

Scratch 3.0 htlm5 eta euskaraz

Hainbat hilabetez beta egoeran (besteak beste fintzen eta euskaratzea osatzen), urte berriarekin batera garatzaileek (MIT) Scratch 3.0 aurkeztu dute.

Berritasunik handiena da ez dagoela Flash-ean egina HTML5, CSS eta Javascript-en gainean baizik, software librean alegia.

Bertsio honek online funtzionatzen du eta nabigatzaile guztietan -eta gailu guztietan- erabili daiteke. Offline bertsioa ere egiteko asmoa dute.

Scratch 3.0 (aplikazioa eta web orria)

Scratch 3.0ren wikia (ingelesez)

Beste hainbat aldaketa:

Aldaketak blokeen ordena, kolore eta izenetan.
Marrazteko editorea ets soinu editoreak berritu dituzte.
Proiektuak ikusi eta editatu daitezke tabletetan, mugikorretan bakarrik ikusi.
Pen, Video Sensing, eta Music blokeak orain gehigarriak dira. Bestelako gehigarriak: Text to Speech, Translate, Micro:bit, eta Lego Mindstorms EV3

Berritutako beste atal bat tutorialak dira. Orain mota askotako proiektuak egiteko laguntza dago tutorialetan.

Web orrian erregistratzen bazara proiektuak hodeian gorde ditzakezu -edo ordenagailura deskargatu eta kargatu-.

2018/12/29

Nola eman Ubuntu 18.04ri Gnome klasikoaren itxura

Gnome 3n oinarrituko Ubuntu 18.04 Gnome klasikoaren funtzionalitatea emateko proposamen bat aurkeztuko dut hemen. Proposamen honen aldaketak docka, alegia aplikazioen kaia, mugitzea eta Gnomeren pare bat gehigarri instalatzea da.

Harira:

1.- Gnome Doikuntzak edo Tweak Tool instalatuko dugu. Haren bidez Gnomeren itxura aldatu eta hedapen edo gehigarriak instalatu ahal izango dugu.

sudo apt install gnome-tweak-tool

2.- Gnome Shellen oinarrizko hedapen edo gehigarriak instalatuko ditugu:

sudo apt install gnome-shell-extensions

puntu honetan ordenagailua berrabiarazi behar duzu.

3.- Hedapenen aktibazioa:
Jarri martxan Gnomeren Doikuntzak (gnome-tweak-tools) terminaletik edo Dash-etik.
Ezkerreko paneleko menuan Goiko barra hautatu eta aktiba ezazu leihoen laburpena izkin beroan (Activities Overview Hot Corner). Honek ezkerreko goiko izkinan punteroa pasatzean aktiboak dauden leihoak erakusten ditu eta ezinbestekoa da instalatu nahi dugun hedapenak funtzionatzeko -ez galdetu zergatik-.

Eta ezkerreko panelean Hedapenak atalera pasa eta aktibatuko ditugu bi hedapen hauek: Applications menu eta Places status indicator. Lehenengoak aplikazioen menua erakusten du eta bigarrenak

4.- Kaia (dock) behera eta txikia. Horrela Gnome klasikoaren leihoen kontrolaren funtzioa eta gehien erabiltzen diren aplikazioen abiarazlea ere izango dugu.
Kaia horrela jartzeko egingo dugu: Ezarpenak ireki

Eta bertan hautatu Dock (aplikazioen kaia) eta kokatu behean (botton) eta txikiagotu zure gustura (icon size). Nik 20 jarri dut.

Eta kaia honen antzeko ikusiko da:

2018/12/19

Moodle: nola ireki bisitariei ikastaro bat Boost itxura berrian.

Boost Moodleren bertsio berrien lehenetsitako gaia edo itxura da (core theme). Eskatuz gero EAEko ikastetxe publikoetan ezar daiteke.

Itxura berri honek antolaketa logikoa du baina aurreko gaiek zutenarekin konparatuta hainbat elementu tokiz aldatu dira eta, ikasi arte, lana ematen du.

Gaur erakutsiko dut Boost itxura berri honetan nola ireki bisitariei ikastaro bat. Partaideak eta haien matrikula eta ezarpenak ezkerreko panelean dago eta, bertan, matrikulazio metodoak aldatzeko ezarpenen gurpilean sakatu eta bisitariek ikastaroa ikusi ahal izateko begia aktibatu behar dugu. Ikusi animazioa:

2018/12/06

Ktouch Ubuntu 18.04 bertsioan

Ktouch KDE inguruneko mekanografia ikasteko programa da.
2015eko mezu batean eman nuen horren berri eta bertan azaldu nuen nola instalatu, ezarri eta hainbat gomendio. Ez ditut errepikatuko. Bakarrik aipatuko ditut bi gauza kontuan hartzeko:

Hizkuntza aldaketa
Abiatzean Catalana proposatzen du. Aldatzeko kontuan izan behar dugu KDEko aplikazio honen botoiak ez direla ikusten Gnome ingurunean, baina egon badaude.

Beraz, nahiz eta ikusi ez, klikatzen baduzu toki egokian (1) hizkuntza joango da aldatzen eta euskarara iritsiko zara:

Beste berrikuntza ezarpenetan dago (2)

Ktouch zaharrak behartzen zuen akatsak zuzentzen. Hori nahiko amorragarria da, beraz nik aholkatzen dizut desmarkatzea Enforce correction of typings error. Bestetik une oro estatistikak ikustea kontzentrazioari kalte egiten dio, beraz hobe Show real-time statistics desmarkatzen baduzu. Maila batetik hurrengora pasatzeko gutxieneko abiadura eta zehaztasuna ere erregula dezakezu; nik hurrenez hurren 100 eta %97a egokia iruditzen zait.

Ezarpenekin bukatzean: Apply eta OK.

2018/12/02

Wikipedia, PDF edizioa LibreOffice Draw-ren bidez eta Moodle zuzenketa

Hezkuntzan euskarazko Wikipedia (idazteko unean 308.693 artikulu) eta Lehen Hezkuntzarako egokitzapena den Txikipedia (idazteko unean 1430 artikulu) informazio iturri garrantzitsuak dira.


Wikipediatik Txikipediara eta alderantziz

Wikipediaren irakurketak abantaila handi bat du: hiperestekak. Haiei esker irakurketa linealaren ordez artikuluetatik nabigatzen ahal dugu uneko interesa edo beharraren arabera. Eta irakurketa lineala egiten badugu, klik egin gabe kurtsorea hiperesteka gainean jartzeak aukera ematen digu terminoen kontsulta txikia egiten hiztegia erabili beharrik gabe.

Wikipedia-Txikipediaren beste baliabide interesgarria PDF deskarga da.

Ulermenezko irakurketarako hiztegia -aurreko puntuan ikusi bezala- oinarrizko lanabesa da baina web orria motz geratzen da beste lanabes batzuk praktikatzeko, hala nola testuaren nabarmentzea eta testu ondoko oharrak. Horretarako PDF formatua oso funtzionala da zeren eta jatorrizko testua eta itxura gordeta haren gainean editatzea aukera ematen duten aplikazioak daude, besteak beste, Master PDF Editor, Foxit Reader eta LibreOffice Draw.

Neurri batean PDF dokumentuek fotokopiaren tokia hartzen ari dira. Fotokopietan lanketa nabarmentzeko trena, arkatza, boligrafoa, ohar itsaskor edota izkinen tolestearen bidez egiten dugu.

Aipatutako hiru aplikazioek testua lantzeko zerrendatutako tresnen parekoak dituzte: nabarmentzeak, arkatza, formak, oharrak, laster markak... eta paperean ez ditugun beste batzuk, hala nola bilaketa tresna (Ctrl+F), irudiak txertatzea -tanpoia-...

Aipatutako editoreetan lehenengo biak, Master PDF Editor eta Foxit Reader ordenagailuko hiru sistema nagusietarako bertsioa dute eta egokiak dira testu luzeetarako baina ez daude euskaraz eta Moodleren zuzentzailean ez dira oso ondo ikusten (nabarmendutako testua ez da ikusten). LibreOffice Draw marrazketa tresna izan arren PDFak irekitzen ditu eta editagarri bihurtzen ditu; euskaraz dago eta Moodleren zuzentzailean oso ondo ikusten da. PDF dokumentu luzeak irekitzea kosta egiten zaio ordea.