Eskola 2.0 ikasleen ekipoak eta linux

Mezu hau gehien bat EAEko Eskola 2.0 programako institutuetako Premia edo IKT arduradunentzat dago pentsatua.

Orokorrean Eskola 2.0 programaren bidez institutuetara ekarri dituzten Toshiba gorriek softwarrez ongi hornituta daude eta Linuxen badabiltza, baina errazago eta seguruago ibiltzeko eta sarean konfliktoak sor ez daitezen aholku batzuk emango ditut. Aholkuak dira, hau da, aplikatu daitezke denak, batzuk edo bat ere ez. Zure esku.

Aldaketa hauek (bigarrena behintzat) komeni da institutuan bertan egitea ekipoa kablerik gabe ikasleen wifi piztu batetik gertu.

A- Administradore (eskola20) bezala sarturik.

1-  Ekipoaren izena: instalatzaileek klonaren izena aldatu dute baina Windowsen jarritako izen bera jarri dute eta horrek arazoa sor dezake sarean. Aski da letra bat aldatzea numerazioa bere horretan utzita eta nik hasierako SK letrei L bat erantsi diet. Nola egin: administradore bezala logeatu, terminal bat ireki eta agindu hau itsatsi:

sudo gedit /etc/hostname

Agertzen den izenari SK eta gero L erantsi eta gorde. Ondoren:

sudo gedit /etc/hosts

eta bigarren lerroan aldaketa bera egin eta gorde.

2- Wifiaren konexioa: Honezkero paneleko wifiak abisatzen du badaudela hainbat sare atzemateko moduan. Horien artean IKXXXXXX eta IRXXXXXX. Ikasleen ekipoa dela kontuan harturik IKXXXXXX hautatuko dutu eta pasahitza emanda konexioa egingo du. Inportantea: panelean konexioaren ikonoan klik egin eta zabaltzen den menuan Editatu konexioak... klika > Haririk gabekoa > Auto IKXXXXX > Editatu > (pasahitza eman) > azpian agertzen den Erabiltzaile guztientzako erabilgarri aktibatu eta itxi. Hartara ikaslea sartzen denean automatiko konektatuko da konexioa eta bere pasahitza ezagutu beharrik gabe.

3- Sistemaren ezarpenak aldatu: paneleko itzaltzeko botoian klika > Sistemaren ezarpenak >
3.1- Touchpadean bi hatzez. Hardwarea > Sagua eta Touchpad-a fitxan > Bi hatzeko korritzea aktibatu eta itxi. Horrela touchpadean gora eta bera, urbildu eta urrundu erraz egingo dugu.
3.2-  Automatiko logeatzea ikasle moduan: Sistema > Saioa hasteko pantaila > Desblokeatu > Aktiba ezazu Hasi saioa automatikoa eta hautatu ikaslea. Hartara ikasleari ez dio identifikazioa eta pasahitza eskatuko. Beste erabiltzaile batekin sartu behar denean ikaslearen saioa ...
3.3- Interfaze klasikoa Unityren ordez. ...bertan zaudela Hautatu atalean Ubuntu-ren ordez Ubuntu Clásico eta itxi. Horrek Ubunturen itxura klasikoa lehenesten du.

4- Instalazioak.  Lehen esan bezala oinarrizko software guztia daukate ekipoek -marrazketa teknikoa ezik-. Dena den orain da unea faltan duguna instalatzeko. Nik instalatuko dudana jarriko dut; ezin azaldu banan banan zergatik. Norberak ikusiko du zer kendu eta zer jarri. Terminalean:

sudo apt-get  install gthumb fotowall ktouch okular compizconfig-settings-manager fbreader shutter gnome-gmail pykaraoke acetoneiso

LibreCAD ez dago errepositorioetan, beraz, behar baduzu terminalean jarri:

sudo add-apt-repository ppa:librecad-dev/librecad-stable

sudo apt-get install librecad

5- Desinstalazioak. Arrazoi ezberdinengatik. Zuk ikusi. Terminalean:

sudo apt-get remove --purge shotwell pitivi picasa klavaro avidemux gwibber ubuntuone-client evolution

B- Ikaslea bezala sarturik

Behin ezarpen orokorrak jarrita ikaslearen profilean aldaketatxo batzuk egitea komeni da. Horretarako eskola20 erabiltzailearen saioa amaituko dugu eta ikaslearenean sartuko gara.

 1- Panela blokeatu. Ubunturen panela oso konfiguragarria da baina ikasleek ikonoak jarri eta kendu egiten dute eta gero ez dakite nola berreskuratu. Ikaslearen panela blokeatzeko terminalean:

gconf-editor /apps/panel/global/locked_down 

eta aktibatu locked down. Itxi.

2- Saioaren blokeoa desaktibatu. Segurtasunagatik aktibitaterik gabe minutu batzuk pasata saioa blokeatzen da. Hori ekiditeko terminalean:

gconf-editor  /apps/gnome-screensaver/lock enabled

eta desaktibatu lock enabled. Itxi.

3- IKASLEAK sareko karpetari konexioa sortu. Gure institutuan DBHko ikasle guztiek sareko erabiltzaile bera dute eta IKASLEAK karpeta honetan gordetzen dituzte hainbat lan eta, batez ere, hortik hartzen dute irakasleek jarritako materiala (dokumentu, irudiak, bideo, audio eta abar). Ahal den guztietan interneten ordez barruko sarea erabiltzea oinarrizkoa iruditzen zait interneteko konexioa satura ez dadin.

Egiteko: Lekuak > Konektatu zerbitzariarekin eta fitxa horretan:

Zerbitzu mota:  Windows-ek partekatuta.
Zerbitzaria:   Premia zerbitzariaren ip-a.
Partekatzea:   -
Karpeta:  IKASLEAK
Erabiltzaile-izena:  ikaslea
Domeinuaren izena: HXXXXXX.NET   (zure ikastetxearena, maiuskulaz)
Gehitu lastermarka:  bai
Laster-markaren izana:  IKASLEAK
Orain sareko ikaslearen pasahitza (sarekoa, ez eskola 2.0koa) eskatzen du. Emango diogu eta esango diogu gogoratzeko betiko -bestela konektatzen diren aldiro eskatuko die-.  Hori eginda paneleko Lekuak horretan beti agertuko zaie IKASLEAK eta aplikazioetan daudenean bolumen hori agertuko zaie bertatik irekitzeko edo bertara gordetzeko.

4- Efektu grafikoak aktibatu. Masoka bazara eta ikasleak zoriontsu egin nahi baduzu terminalean ccsm egin eta Compizen ezarpenetan aktiba itzazu Negatiboa (testu luzeak irakurtzean fondo beltza eta letra zuria izan dadin), leihoen dardara eta Shift Switcher aplikazio batetik bestera pasatzeko hemen kontatzen den bezala.

Kito.

OHARRAK
Aldez aurretik barkamena eskatu nahi dut aholkuak berandu jartzeagatik eta presaka idatzi izanagatik, guztiz egiaztatu gabe.
Aldaketan egitekotan-eta egingo ditut- zuzenean egingo ditut eta komentarioen bidez aipatuko ditut.
Zalantzaren bat baduzu edo aholkuak aplikatzean arazoren bat baduzu idatzi komentarioetan eta, denbora badaukat, begiratuko dut.

EGUNERATZEA
2012/13 ikasturtean Natty bertsioa konpondu beharrean LTS den -eta beraz bost urteko mantenua duen- 12.04 Precise bertsioa instalatu dugu ikasleen ekipoetan. Instalatutako distribuzioa Ubuntu Precisen oinarrituta dago baina gure beharretara egokituta Remastersys-en bidez (besteak beste Premia zerbitzariaren domeinuan integratua).

Zuzentzaile ortografikoa Firefox eta Thunderbirden

Jende askok zuzentzaile ortografikoa testu prozesadorearekin lotzen du baina gaur egun idazten den gehiena nabigatzailean eta posta bezeroan idazten da.
Nabigatzailea web orriak ikusteko ezezik idazteko aplikazioa ere bada eta: web-postetan mezuak bidali, blogetan idatzi, txiokatu, formularioak bete, wikietan parte hartu, Google-Docs, sare sozialak eta abar. Eta idazten dugun toki guztietan hanka sartzen dugu -nik behintzat-.
Garai batean Firefox eta Thunderbirden zuzentzaile ortografikoa erabili ahal izateko gehigarrietan Xuxen instalatu behar zen. Gaur egun ez da deus instalatu behar erabili ahal izateko.
Ikus dezagun nola funtzionatzen duen eta nola aktibatzen den.
Idazten dugunean akatsa egiten badugu zuzentzaileak detektatu eta gorriz azpimarratzen du eta azpimarratutako hitzean eskuin klik egiten badugu zuzenketak proposatzen dizkigu (1).

Horretarako, eskuin klik egitean zabaltzen den alboko menuan, Zuzendu ortografia markatuta eduki behar dugu (2) eta haren azpiko Hizkuntzetan mezuaren hizkuntza egokia jarri behar dugu, kasu honetan euskara (3). Mezua gazteleran edo beste erdara batean badago zerrenda horretan hizkuntza aldatuko dugu.
Google Docs-en ez dabil.

Thunderbird posta bezeroan zuzentzaile ortografikoa ere badabil inolako gehigarririk instalatu gabe.

Zuzentzaileak akatsak detektatzea nahi badugu menuan egin behar dugu: Editatu > Hobespenak > Mezu prestatzea eta bertan zuzenketa markatu eta erabili behar dugun hizkuntza zehaztuko dugu.

Firefox : Nola antolatu laster-markak

Hirugarren bertsioa arte Firefoxek bazuen menuko Laster-markak atalean berauek antolatzeko funtzioa baina bertsio berrietan kendu dute. Azken bertsioetan laster-markak antolatzeko aukerak agertzen dira eskuin-klik eginez.
Orduan azaltzen da karpeta eta marra bereizle berriak egiteko aukera bai eta laster-markak alfabetikoki ordenatzeko aukera Sailkatu izenez izenpean.

Eskola 2.0 Linuxekin

Antigua-Luberri institutuan Eskola 2.0 ekimeneko arbel digital interaktiboak eta ekipo eramangarriak prestatzen ari gara Linuxekin erabili ahal izateko. Lan handiena portatilak wifi bidez Windows-en dominioan integratzen eta partekatutako karpetak automatikoki muntatzen ematen ari da. Lana bukatzen dugunean kontatuko dut nola egin dugun.

VUE kontzeptu mapak egiteko aplikazioa

Gai baten eskema egiteko bi izaten dira eskema ohikoenak iherarkikoa (zuhaitza, giltzen bidezkoa...) eta buru-mapa edo kontzeptu mapa.

Lehengo kategorian bi nabarmenduko ditut: Freemind eta Xmind. Lehenengoa erraza eta euskaraz dabilena, bigarrena estetikoa eta moldakorra.

Bigarren kategorian loturen lerroak libreagoak dira eta erdian testua sartzen da. Kategoria honetan Cmap Tools ezagutzen nuen: euskaraz dago, eskemak bere datu basean gorde daiteke eta berteenak eskuratu. Interesgarria baina motel xamarra eta konplikatua instalatzeko.
Alor honetan ezagutu berri dut VUE (Visual Understanding Enviroment) Java gaineko aplikazio bat oso erraza erabiltzen eta oinarrizko aukera guztiak dituena. Estetikaren aldetik ez du saririk irabazteko modukoa baina ikasleek inolako arazorik gabe menperatu dezakete -ingelesez egon arren- zeren ikonoen bidez egiten dira ataza gehienak. Irudiak, estekak, testu kutxak... Formatu propioa du (.vue) eta esportatu daiteke web orri formatuan (html), pdf formatuan eta irudi formatuan (jpeg, png, svg) -azken hau eskalagarria-.

Software librea da. Instalatzeko VUEren web orrira joan behar da, erregistratu eta VUE.jar fitxategia deskargatu zure sistemari dagokiona.
Erabili ahal izateko Oracle Java instalatuta eduki behar duzu (ez baduzu hemen duzu instalatzeko jarraipideak) eta Vue.jar fitxategia exekutagarria bihurtu: eskuin klik egin > Propietateak > Baimenak fitxan markatu baimena exekutatzeko programa bezala. Exekutatzeko bi klik egin gainean.

Ubuntun abiarazle bat sortu nahi baduzu Aplikazioak atalean, bertan eskuin klik egin > Editatu menuak eta nahi duzun kategorian Elementu berria klika, izena jarri eta komandoaren altueran arakatu eta bilatu Vue.jar fitxategia. Onartu eta eskemak egiteko prest.

Ikastetxeetarako aukera interesgarri bat da jartzea vue.jar fitxategia IKASLEAK karpetan, hartara bertan klikatuta aplikazioa martxan jartzen da ordenagailuetan instalatu beharrik gabe.


Beste software interesgarria Linuxen
Software katalogoa

Linux: nola idatzi tileta

Linuxen tileta ikurra asko erabiltzen da terminalean /home/zure-erabiltzailea/ karpetaren ordezkoa baita. Ikur hori idazteko Windowsen Alt+126 erabiltzen da eta Linuxen AltGr+ñ edo AltGr+4.