Nola aktibatu Xuxen zuzentzaile ortografikoa Firefoxen

Firefoxen euskarazko zuzentzaile ortografikoa erabiltzeko Xuxen gehigarria instalatu behar dugu. Horretarako gehigarrien web orrian sartu, 'Gehitu Firefoxera' klikatu eta instalazioa bukatzen duenean Firefox itxi eta ireki.


Baina hori ez da nahikoa izango. Testu kutxa batean idazten dugunean euskarazko testua markatuko digu ongi idatzita egon arren zeren eta berak uste du testua gazteleraz dagoela. Beraz, adierazi behar diogu testua euskaraz dagoela. Hori era desberdinetara egiten da web orriaren arabera:


Webmail erako posta mezuetan:

Idaztean gorriz azpimarratutako edozein hitzaren gainean Eskuin klik egin > hizkuntzak > Euskara. Hortik aurrera soilik ulertzen ez dituen hitzak azpimarratuko ditu zuzentzaileak eta hitza zuzentzeko haren gainean Eskuin klik egin eta idazkera zuzena hautatuko dugu zerrendatik. Behin hori eginda ekipo honetan eta webmail honetan gogoratuko du gure hizkuntza aukera.

Moodlen:

Moodleren testu kutxetan gauza bera gertatuko zaigu, hitz guztiak gorriz azpimarratuak agertzen dira. Moodlen, ordea, gorriz azpimarratutako edozein hitzaren gainean Ctrl+Eskuin klik egingo dugu > Hizkuntzak > Euskara. Era berean zuzenketak egiteko ulertzen ez duen hitzaren gainean Ctrl+Eskuin klik egin beharko dugu idazkera zuzena hautatzeko. Aurreko kasuan bezala behin hizkuntza aldatuta Moodlek gogoratuko du.

Foxit Reader bertsio berria Linuxerako

PDF fitxategiak editatzeko aukera ematen duen Foxit Reader aplikazioak 2009tik ez zuen bertsio berririk Linuxerako eta atera duena ez du funtzionalitate aurreraturik baina oinarrizkoak baditu eta oso interfaze sinple eta interesgarrian.

Foxit Reader-en interfazea

Funtzionalitateak:
Edizioa

• Nabarmentzeko  tresna (fosforitoa) testua aukeratzeko tresnekin (klik bikoitza eta hirukoitza, Ctrl+A...), azpimarra, gain-marra.
• Arkatza eta borragoma.
• Oharrak.
• Testua ordezteko eta txertatzeko iradokizunak. 
• Testu edizioa (letra mota, tamaina eta kolore aukerarekin).
• Edizio guztiak bektorialak dira: aukeratu eta ezabatu, mugitu eta aldatu daitezke.

Laster-markak, bilatzeko tresna eta abar.

Foxit Reader versus Master PDF Editor


Foxit-en abantailak Masterrekiko

• Interfazea sinpleagoa, intuitiboagoa eta erabilgarriagoa.
• Nabarmentzeko tresna testuarekin jokatzen du eta ez zonekin.
• Inprimaketak aukera ematen du inprimatzeko dokumentua edizioekin edo
  
  gabe. Horrek suposatzen du ez direla zertan gorde behar jatorrizkoa eta editatutakoa.
• Foxit-en oharrak Evincek erakusten ditu (Masterrenak ez)

Masterren abantailak Foxit-ekiko

• Erabiltzaile guztientzat instalatzen da.
• Orriak txertatu, dokumentua zatitu, dokumentuak batu... 
• Aukera gehiago ditu.

Instalazioa

Instalazioa fitxategi exekutagarri baten bidez egiten da eta aplikazioa edozein erabiltzailek egin dezake eta soilik berarentzako ibiliko da.
Foxit Reader deskargatzeko orrira joan, aukeratu Foxit Reader > Free Download eta agertzen den fitxan sistema aukeratu (Luberriren kasuan Linux 32 bit) eta Download. Deskargatzean deskonprimituko dugu fitxategi kudeatzailearekin eta azalduko da FoxitReader.enu.setup.1.0.0.0909(r186903).run fitxategia; fitxategia exekutatu eta Aplikazioak > Grafikoak atalean agertuko da.


Bukatzeko
Software librean hutsune handia dago PDF fitxategien edizioan. Evince oso aplikazio pobrea da, arina baina edizio tresnarik ez du. Okular aplikazioak baditu edizio tresnak baina soilik Okular-en ikusten dira haren oharrak eta nabarmentzeak. Egoera horrela segitzen duen bitartean Master PDF Editor edo Foxit Reader bezalako software pribatiboa segitu beharko dugu.


Beste Linux-eko aplikazioak
Software bilduma

Moodle: nola ezeztatu matrikulak

Moodle-en matrikulak eskuz egitea erraza da baina matrikulak bertan bera uztea ez da hain intuitiboa.

Ikus dezagun nola ezeztatu daitezke matrikula bat edo batzuk.

Lehenik eta behin kudeatzaile edo irakasle bezala sartu, ikastaroa ireki eta haren kudeaketan Erabiltzaileak hauta eta Matrikulatutako erabiltzaileak.
1- Matrikulazio metodoetan Eskuzko matrikula hautatu eta...
2- Iragazia pasako dugu. Une horretan erabiltzaileen ezkerrean kontrol laukiak agertuko dira. Ezabatu nahi d(it)ugun erabiltzailea(k) hautatu eta...
3- Aukeratutako erabiltzaileekin Ezabatu hautatutako erabiltzaileen matrikula.

Oharra
Sistema honek eskuz matrikulatutako ikasleentzat balio du, kohorteen sinkronizazioaren bidez matrikulatutako ikasleei ezin zaie banaka baja eman.

Epoptes: gela kontrolatzeko aplikazioa.

Erne! bezeroak instalatzeko modua aldatu da. Mezu hau 2019/4/16an eguneratu dut modu berriarekin.

Ikasleak ordenagailuaren aurrean daudela irakaslea haien bizkarrean hobeto dago bere ordenagailuaren aurrean baino, hala ere, Epoptes probatu ondoren ez duzu erraz utziko. Ikasleen pantailak kontrolatu baino askoz gehiago egiten du eta.

Epoptes versus Italc
Software librearen unibertsoan Italc zen gelaren kontrolerako aplikazio nagusia baina, niri horrela gertatu izan zait behintzat, irakaslea denborarekin ikasleen kontaktua galtzen du. Epoptes-en kasuan hori ez omen da gertatzen. Epoptes, Italc ez bezala, soilik GNU/Linuxen funtzionatzen du, ez du Windows-eko ikasleak ikusten. Bestetik Epoptesen instalazioa errazagoa da.

Epoptes-en funtzionalitate nagusiak:

• Ikaslearen ekipoa piztu, saioa amaitu, itzali edo berrabiarazi.
• Ikasleen ekipoen pantailak ikusi, ikasle baten ekipoaren kontrola hartu. Proiektorea izanez gero irakaslearen pantailatik edozein ikasleren pantaila erakutsi daiteke. Horrela ikasleek euren lanak erakutsi edo atazaren bat nola egiten den erakustea dute.
• Irakaslearen pantaila ikasle batzuen edo guztien pantailan erakutsi (bereziki interesgarria proiektorea ez badago).
• Exekutatu aginduak ikasleen ekipoetan (baita root bezala ere). Gure ordenagailutik aplikazio bat instala dezakegu ikaslearen ekipoan. 
• Ikasle baten edo guztien ekipoa mututu, blokeatu (esate baterako azalpen bat eman behar denean).
• Ikaslearen ekipoaren informazioa (adib. IPa) ikusi.
• Ikasle bati edo batzuei mezu bat bidali.

Instalazioa:
 

Irakaslearen ekipoan

Epoptes instalatuko dugu terminalean hau itsatsita:
sudo apt-get install epoptes

eta irakaslea(k) Epoptes taldean sartuko ditugu:
sudo gpasswd -a erabiltzaile_izena epoptes

non erabiltzaile_izenaren ordez irakaslearen erabiltzaile-izena jarri behar duzu. Bat baino gehiago bada bereiztu komen bidez.

Irakaslearen ekipoak IP finkoa eduki behar du. Ez badu jarriko diogu (ikusi nola). Bere IPa kontsultatuko dugu (goiko panelean: konexioa > konexioaren informazioa) eta apuntatu paper batean.

Berrabiarazi ekipoa.

Ikasleen ekipoetan

1- Aplikazioa instalatuko dugu. Administratzaile moduan Epoptes-en bezero aplikazioa instalatuko dugu terminalean hau itsatsita:
sudo apt-get install epoptes-client


2- Ikaslearen ordenagailua eta irakaslearen ordenagailuaren arteko lotura definituko dugu. Bi era erabili daitezke:

2.A- Zerbitzariak, alegia irakaslearen ordenagailuak, IP finkoa badu:
Bezeroaren terminalean hosts fitxategia editatuko dugu horrela:
sudo xed /etc/hosts  

(xed editorearen ordez gedit , nano edo bestelako testu-editorea  erabili dezakezu)

eta fitxategiaren bukaeran honelako lerro bat gehituko dugu:

xx.xx.xx.xx  server
non xx.xx.xx.xx-ren ordez irakaslearen ordenagailuko IP finkoa jarriko dugun. Ondoren gorde eta itxi fitxategia.

2.B- Zerbitzariak IP finkoa ez badu edo ez badakigu:
Irakaslearen ordenagailuaren host izena begiratuko dugu; horretarako haren terminalean idatziko dugu:
hostname
Demagun ematen duen izena dela "zerbitzaria". Ondoren, bezeroaren terminalean itsatsiko dugu:
ping zerbitzaria.local
Kontaktua ematen badu terminalean itsatsiko dugu:
sudo xed /etc/default/epoptes-client
(xed editoraren ordez gedit edo bestelakoa erabili ahal duzu) eta fitxategi hau editatuko dugu SERVER aurreko # traola ezabatuta eta zerbitzariaren izena jarrita:
SERVER=zerbitzaria.local
non "zerbitzaria"-ren ordez irakaslearen ordenagailuaren host izena jarriko dugu. Gorde fitxategia eta itxi.

3- Lotura ezarriko dugu.
Azkenik irakaslearen ekipoaren SSL egiaztagiriak eskuratuko ditugu ikaslearen ordenagailuan honako agindu hau exekutatuta:
sudo epoptes-client -c

Aginduaren mezua begiratu ikusteko konexioa lortu dela. Errorea ematen badu zerbait gaizki egin dugu. Done agertzen bada dena ondo.

Berrabiarazi ekipoa


Erabilera:

Irakaslearen ekipoan egin Aplikazioak > Internet > Epoptes eta aplikazioa abiatuko da. Ikasleek ekipoak piztu ahala ikusiko dira monitorean. Miniaturen tamaina alda daiteke eskuineko beheko aldeko kontrolarekin eta miniaturen azpian ekipoaren izena, erabiltzailearena edo biak ikustea kontrola daiteke menuko Etiketak elementutik.
Blokeoak, mezuak, itzalketak eta abar hautatutako monitoreen gainean funtzionatzen du. Bat baino gehiago hautatzeko sakatu Ctrl. Denak hautatzeko Ctrl+A,


Bukatzeko:
Epoptes greziar proiektu bat da (Epoptes-ek grekeraz begiralea esan nahi du) eta VNC teknologian oinarritzen da.
Renmina edo TeamViewer aplikazioetan ez bezala Epoptes-en ez da erabiltzailearen (ikaslearen) baimena behar bere ekipoa zelatatu edota kontrolatzeko.
Aplikazioa euskaraz dago 0.5.8 bertsiotik Juan Ezeizaren lanari esker.


Linuxeko beste aplikazioak
Software bilduma

LibreOffice 5 Ubuntun: berritasunak eta instalazioa.

Abuztutik dago eskuragarri LibreOffice 5 baina ez dut horren berririk eman zeren eta bazituen akats batzuk baina kaleratu berri den 5.02.2 bertsioarekin akats horiek konponduta erabiltzeko prest dago LibreOffice berria.

Berritasun nabarmenenak hauek dira:

• Eskuineko alboko barra erabiltzen ari zaren estiloaren propietateak erakusten ditu.
• Txertatutako irudiak testu prozesadorean bertan moztu daitezke irudian eskuin
• klik eginda agertzen den laster-menuan "Crop Image"
• Tauletan errenkada eta zutabeen txertaketa egin daiteke uneko errenkada edo zutabearen aurrean edo ondorenean menu-lasterretik.
• Tresna-barretan hobekuntzak egin dira. 
• Calc-en datu barretan kolore solidoa erabili daiteke.
• Impress-en interfazea aldatu dute diapositibak espazio gehiago izateko.
• M Office-ren konpatibilitatean hobekuntzak.

Berritasun gehiago eta azalpen osoagoak LO5 release-notes-en

Ez dira aldaketa handiak eta nire ustez aplikazioaren abioa moteldu da pixka bat.

Animatzen bazara instalatzen honela egin dezakezu Linuxeko Debian, Ubuntu, Mint-en PPA bidez: terminalean honako aginduak hurrenez hurren itsatsi eta exekuta itzazu

sudo add-apt-repository ppa:libreoffice/ppa
sudo apt-get update
sudo apt-get install libreoffice

Moodle: nola deskargatu ikastaro bat irakasle rolean

Mezu honetan deskribatuko dut nola deskargatu dezake irakasle batek bere ikastaro baten segurtasun kopia.

Lehenik eta behin babeskopia egingo dugu Ikastaroaren kudeaketa > Segurtasun kopia.

Kontuan izan:
1- Irakasle bezala erabiltzaileen datuak eta bere fitxategien kopia ezin duzu egin.
2- Bai pantaila honetan bai hurrengoetan erabaki dezakegu zeintzuk elementu sartu behar diren babeskopian.



Babeskopia egiten dugunean Moodle-en zerbitzarian bertan geratzen da. Egindako segurtasun kopia deskargatzeko egingo dugu Ikastaroaren kudeaketa > Berreskuratu

Asmoa ez da, berez, ikastaroa berreskuratzea baina bertan agertzen da Erabiltzaileen segurtasun-kopietarako eremu pribatua eta, bertan, egindako babeskopia. Berau deskargatzeko Jaitsi egingo dugu eta mbz konpresio formatuan deskargatuko da.

Deskarga hori gorde dezakegu babeskopia moduan edo eramaten ahal diogu, USB memoria batean edo DVD batean, hurrengo ikastetxeko Moodle kudeatzaileari ikastetxe berrian berreskura dezan*. Fitxategi horren bidez ere gure ikastaroa parteka dezakegu beste irakasleekin web edo blog batetik.

*Kontuan izan Moodle 1eko babeskopiak Moodle 2n berreskura daitezkela baina ez alderantziz.