Nola ikusi Linux ordenagailuko karpeta bat Smart TV batean

Telebista adimentsuetan (Smart TV) VLC aplikazioaren bidez etxeko ordenagailuetan karpeta bana partekatu daiteke. Telebista wifira konektatuta behar du baina ordenagailuak wifiz zein kablez konektatu daitezke.

 

Modu horretan aski dugu ikusi nahi ditugun bideoak eta filmak, eta entzun nahi ditugun audioak karpeta horretan gorde edo bertara kopiatzea kable edo USB memoriarik erabili gabe.

Ikus dezagun nola:

ORDENAGAILUETAN

1. Samba aplikazioa instalatuta eduki behar dugu. Konprobatu:

sudo apt update

sudo apt install samba

2. print$ izeneko karpeta sortu behar dugu multimediak partekatzeko:

mkdir ~/print$ 

3. Sambaren konfigurazioa editatu behar dugu:

 sudo xed /etc/samba/smb.conf

Xed-en ordez nano edo beste testu editorea erabili dezakezu. Behin fitxategia irekita joan bukaerara eta itsatsi testu hau:

[print$]
path = /home/[zure_erabiltzailea]/print$
writable = yes
browsable = yes
create mask = 0777
directory mask = 0777
public = yes

 Non [zure-erabiltzailea]-ren ordez zure erabiltzaile izena jarri behar duzun. Gorde eta irten.

4. Berrabiarazi Samba:

sudo systemctl restart smbd

5. Samba erabiltzailea konfiguratu:

sudo smbpasswd -a [zure_erabiltzailea]

Sartu zure pasahitza.

6. Su-hezi edo firewall bat erabiltzen baduzu, esate baterako UFW, Samba baimendu:

 sudo ufw allow samba

 

TELEBISTA ADIMENTSUAN (smart TV):

1. Egiaztatu wifia konektatuta duela.

2. VLC erreproduzigailua instalatu.  Horretarako: Aplikazioak > Bilatu > VLC

3. Abiarazi VLC. Ezarpenetan hizkuntza euskara jar dezakezu.

4. Ezkerreko panelean fitxategi motak agertzen dira eta eskuinekoan tokiak. Eskuinera joan. Bideo pistak, audioak, erreprodukzio zerrendak, historiala, unitateak... agertzen dira. 

Jaitsi unitateetara. Bertan sare lokala aukeratu.

Hor Samba bidez partekatzen duten sare lokaleko ordenagailuak agertzen dira. Hautatu partekatu duzuna. Print$ karpeta ikusiko duzu, aukeratu.

Ordenagailuko erabiltzaile-izena eta pasahitza eskatuko dizu. Eman eta esan gogoratzeko.

Ordenagailuko print$ izeneko multimediak ikusiko dituzu. Aukeratu nahi duzuna bideo zein audioa, erreproduzitzeko. 

 

(Artikulu hau idazteko DeepSeek-en laguntza izan dut).

Firefox motela Linuxen. Nola konpondu

 Badira aste batzuk Linuxen Firefox abiatzean lehenengo web orriak minutu baten inguru behar izaten zutela abiatzeko. Behin horiek kargatuta ohiko abiaduran funtzionatzen zuen.

By  Danny Stieben

 Sarean bilaka arituta hainbat soluzio proposamen irakurri ditut eta honekin asmatu dut: Firefox berrinstalatzea.

Horretarako kontsola ireki (Ctrl+Alt+T) eta agindu hau eman:

sudo reinstall firefox

 Eta arazoa konpondu da. Antza cachearekin lotutako arazoa da. Ez dut azalpen argirik ikusi baina arazoa konpontzen da. Pentsatzen dut tarteka egin beharko dela.

Eguneraketa baten ondoren pantaila beltza

 2025eko lehen asteetako eguneraketa baten ondorioz Luberri Linux sistema duten hainbat ekipo erabiltzailea eta pasahitza sartu ondoren pantaila erabat beltza geratzen da. Seguru aski eguneraketa ez delako ondo burutu.

 

Nola konpondu

Sakatu Ctrl + Alt + F1 (edo F2) terminala zabaltzeko. 

Administratzailearen saioan bazaude hurrenez hurren hiru agindu hauek exekutatu

sudo apt update
sudo apt upgrade
sudo apt autoremove

 

eta kitto.

 

Administratzailearen saioa ez bada terminalean idatzi: 

su administratzailearen-izena

pasahitza eskatuko dizu eta, ondoren, aurreko aginduak exekutatu. 

Eskerrik asko Mikel Francori

 

PhET simulazio interaktiboak HTLM5 formatuan

 Sorpresa atsegina izan da ikustea Colorado Boulderreko Unibertsitateko baliabide irekiko proiektuak orain bere simulazio interaktiboak egiteko flash multimedia sistema zaharra utzi eta HTLM5 sistemara pasa dituela bere simulazio gehienak -baten bat Javan segitzen du-. Horri esker zientzia eta matematika simulazioak, erabilgarriagoak izateaz gain, era errazagoan erabili eta euskaratu daitezke.

 Simulazioek arlo hauetako hainbat gai jorratzen dituzte:

• Fisika (mugimendua, soinua eta uhinak, lana, energia eta indarra, beroa eta tenperatura, fenomeno kuantikoak, argia eta erradiazioa, elektrizitatea, magnetismoa eta zirkuituak.
  
• Kimika
• Biologia
• Lurra eta espazioa
  
• Matematika

Badira jarduerak Lehen Hezkuntzan hasi eta Unibertsitate maila artera eta erraz iragazi daitezke, gaiaz gain mailaz ere eta diseinu unibertsalaren erabileraren arabera ere.

PhET simulazioak erabiltzeko modurik errazena bere web orriaren bidez da:

https://phet.colorado.edu/eu/ 

Simulazioetatik 160 baino gehiago euskaraz daude eta zure interesekoren bat ez badago aukera dago erraz euskaratzeko.

 Benetako laborategiaren osagarri interesgarria da, are gehiago kontuan izanda esperimentu batzuk arriskutsuak edo gauzatu ezinak izan daitezkeela.

Balioa eransten duten baliabide digitalen adibide bikaina.

 

BMAX Y13PRO Y14 13,3 hazbeteko eramangarrian Luberri probatzen

 Urteak dira Linux sistema eragilean gailu eta osagai gehienek arazorik gabe -eta kontrolatzailerik instalatu gabe- funtzionatzen dutela. Hala ere, ordenagailua erostean arazorik gabe instalatu ahal izango den sistema eta bere gailuaren osagai guztiak -wifia, soinua, bluetooth-a, touchpad edo ukipen-panela- ondo funtzionatuko duten kontrolatzailerik instalatu gabe.

Horregatik dokumentatu nahi dut nire esperientzia gailu honekin: 

BMAX Y13PRO Y14  13,3 

 Ezaugarri nagusiak:

• Tamaina 13,3 hazbete (307.5mm*208mm*15mm)
• Pantailaren bereizmena FHD 1920 x 1080. 10 puntuko ukipen-pantaila 360ºkoa
  
• Teklatu qwerty AEB eta pegatina beltza espainiarrak.
• Prozesadorea Intel Celeron N100. 4 nukleo (1.8GHz, turbo 3.4GHz)
• 16 GB RAM DDR5
•  SSD diskoa 512 GB
  
• Txartel grafikoa Intel UHD 
• Gorputz metalikoa
• Atakak 2 USB-C, audio,  mikro SD txartela-irakurgailua, azpiko aldean M.2 erretena disko bat gehitzeko.
  
• Prezio orientagarria: 248€
  

 

Oharrak eta iruzkinak

• Luberri Linux sistema instalatuta osagai guztiak: soinua, wifia, pantaila, bluetooth-a, ukipen panela zein pantaila behar bezala funtzionatzen dute.
  
• Teklatu metal kolorekoa izanik teklatu espainiarreko pegatina beltzen ordez errotulagailuz markatu diot ñ eta gainerakoak. Salgai daude itxura metalikoko pegatinak baina argiztapena neurri batean galtzen da.
  
• Teklen azpiko argiztapena Fn+F2 sakatuta jartzen da martxan eta bi potentzia ditu.
• Ukipen-panela edo touchpada esku bakarraz erabiltzekoa da, ez dauka ezker eta eskuineko botoia, bakarra baizik. 
• Klik bikoitzarekin elementua hautatu,  panela sakatuta zona hautatu, 
• bi hatzetako klikarekin elementua edo hautapenaren menua zabaldu eta sakatuta mugitu. 
• Klik hirukoitza paragrafoa hautatu. 
• Bi hatzak desplazatuta pantaila korritu eta irudietan eskuin-ezker handiagotu-txikiagotu
• Atximurtze mugimenduak zooma egiten du eta zenbaitetan biraketa ere badabil. 
• Ezarpenetan ukipen-panelaren abiadura azkartu dut.
  
• Ukipen-pantailaren keinuak probatu behar dira aplikazio bakoitzean. Komeni da goiko panela handitzea aplikazioen zerrenda hatzez errazago hautatzeko.
  
• Xournal++ aplikazio egokia da eskuzko
  oharrak eta eskemak egiteko. Pantaila konfiguratu behar da idatzi eta marraztu ahal izateko. Editatu»Hobespenak»Ukipen-pantaila» Gaitu ukimenaren bidez marraztea.
  
• 
  Pantailako teklatu gisa Onboard erabili daiteke
• Pantailaren biraketa: denda eta tabletarako sistemaren azpilaren Pantaila izeneko trepetaren bidez egin daiteke. 

 

Azpiko bideoan ikus daiteke pantailaren biraketaren inguruko azalpen batzuk:

 

 

Nola konfiguratu grub kontsolatik

 Grub bootloader edo abio kargatzaile erabiliena da Linux ingurunetan. Haren bidez konfigura daiteke abio duala duten ordenagailuetan, alegia sistema eragile bat baino gehiago duten ordenagailuetan, zein sistemarekin abiatu, zein den sistema lehenetsia eta zenbat denbora pasa behar den lehenetsitako sistema abiatu arte ez badugu Sartu tekla sakatzen.

Parametro horiek konfigura daitezke bitara: aplikazio baten bidez, hala nola Grub-Customizer, edo kontsolaren bidez. Bata zein bestea kontuz erabili behar dira, ezagutzen ez ditugun parametroak aldatu gabe.

Debian, Ubuntun oinarritutako Linux distribuzioetan kontsola bidez konfiguratzeko 

---

1.  GRUB konfigurazio-fitxategia editatu

1. Fitxategia editatu: Editatu GRUBen konfigurazio-fitxategia nahi duzun editorearekin (adibidez, nano, xed...).

   sudo nano /etc/default/grub
   

2. Parametro nagusiak aldatu:

   • GRUB_TIMEOUT: GRUB menuak abioan zenbat segundo itxaron behar duen.

     GRUB_TIMEOUT=10
     

   • GRUB_DEFAULT: Zein sistema aukeratuko den lehenetsitako gisa (zenbakiz adierazten da, lehen sistema 0 izanik).

     GRUB_DEFAULT=0
     

   • GRUB_CMDLINE_LINUX: Kernelari gehitu nahi dizkiozun parametroak.

     GRUB_CMDLINE_LINUX="quiet splash"
     

3. Aldaketak gorde eta irten.

---

2. GRUB konfigurazioa eguneratu

Editatutako aldaketak aplikatzeko, komando hau exekutatu:

sudo update-grub

Honek berriro sortuko du /boot/grub/grub.cfg fitxategia.

---

3. Sistema berrabiarazi

Aldaketak ikusteko, berrabiarazi sistema:

sudo reboot

---