2020/12/07

Gabonetako egutegia, H5P jarduera berria

 H5P jarduera berria gehitu du bere bilduman: Advent Calendar edo Gabonetako egutegia. Moodlen jada erabiltzeko moduan dago.

Jarduera honetan eguberri aurreko egunak agertzen dira eta egun bakoitza klikatzean irudi bat agertzen da eta hari lotutako testu, audio. esteka, irudi edo bideo bat abiatuko da. Ideia polita izan daiteke egun bakoitzean ikasle baten irudia jarri eta berak sortutako testu bat edo audio grabazioa jarri -kontakizuna, abestia, desira...-.


Atzeko planoan irudi bat jar daiteke, egun gehiago gehitu daitezke eta elur efektua. 

Berez, Gabonetarako pentsatuta badago ere beste egoeretan ere erabili daiteke: oporrak, korrika...


2020/12/05

Pavel Durov: Gutxiago kontsumitu. Sortu gehiago. Dibertigarriagoa da.

Atzo Pavel Durov Telegram sarearen sortzaile eta garatzaileak hazkundearari eta desazkundeari buruzko artikulu interesgarri bat argitaratu zuen: Consume Less. Create More. It’s More Fun. 

Wikimedia

 

Hona hemen haren itzulpena (automatikoa eta gainetik zuzenduta):

 

Gutxiago kontsumitu. Sortu gehiago. Dibertigarriagoa da.

Pavel Durov, 2020ko abenduaren 04a


Korporazio handiek marketina erabiltzen dute gure arazo guztiei irtenbidea beraien gauza gehiago erostean datzala pentsarazteko.


Benetako irtenbidea guztiz kontrakoa izan ohi da: gutxiago kontsumitzean datza, ez gehiago. Gehienetan, gure arazoak gehiegizko kontsumoak eragiten ditu.


Adibidez, gehiegizko pisua baduzu, gimnasiorako harpidetzak edo janari osagarriak jasotzeko iragarkiak bonbardatuko zaituzte. Pisua galtzeko gakoa gutxiago jatea da, ez zapata berriak eta proteina hautsa.


Edo, buruko minekin eta estresarekin borrokatzen baduzu, buruko mina pilulak eta antidepresiboak saltzen saiatuko dira. Baina estresa benetan murrizteko, lo egiten eta gehiago ibiltzen hasi beharko zenuke entretenimendu produktuak kontsumitu beharrean eta sare sozialetan gauez arakatu beharrean. Pilulak ez dira inoiz konponbide iraunkor izateko diseinatu: denborarekin indarra galtzen dute eta, aldi berean, pilula gehiago beharko dituzten bigarren mailako efektuak eragiten dituzte. Kontsumoaren amaierako bidaiari ekin ondoren, miserableak eta korporazioak zoriontsu izan daitezen diseinatutako tranpa batean sartuko zara.


Eboluzioaren bidez, Ama Naturak baliabideen defizitak modu eraginkorrean aurre egiteko ekipatu gaitu, baina ez gaitu sekula prestatu bizitzarako orain dugun ugaritasun erlatiboan. Gaur egun, jende gehiago hiltzen da gizentasunagatik goseak baino, eta jende gehiagok sufritzen du informazio gainkargak eragindako antsietatea albiste faltak baino.


Giza DNA, gure hardwarea, zaharkituta dago. Duela 10.000-20.000 urte inguru eboluzionatzeari utzi zion oraindik ehiztari-biltzaile komunitate txikietan bizi ginenean. Orduan, ziztada goxo eta informazio bakoitza oso baliotsua zen. Orain hiri handietan bizi gara, tona azukre merkez inguratuta, baina gure DNAk ez daki hori. Gure gorputzak oraindik ere gehiegizko gantza pilatzen du inoiz etortzen ez diren negu gose gogorrak prestatzeko. Gure adimena inoiz gauzatzen ez diren mehatxuak kontatzen dizkiguten albiste kezkagarri guztietara atxikitzen da.


Paradoxa biologiko hori okerragotu egiten du gure sistema ekonomikoak, BPGaren hazkundea eta enpresen mozkinak maximizatzen dituena. Gobernuek eta korporazioek jendea kontsumoa handitzera animatzen dute. Ez da kasualitatea AEB, XX. mendean hazkunde ekonomikoan nabarmendu zen herrialdea, munduko herrialde garatuen gizentasun maila handiena izatea ere.


Merkatuak bultzatutako gizartea eraginkorregia bihurtu zen bere onerako. Sistema hau gizakientzat kaltegarria izateaz gain, epe luzean jasanezina da. Enpresa goseak ez bezala, gure planetako baliabideak finituak dira. Espezie gisa, oso eraginkorrak bihurtu ginen behar ez ditugun gauzak egiten eta saltzen, baina planeta da faktura ordaintzen duena. Gure gorputzak oraindik ere espero du duela 10.000-20.000 urte bizi ginen ingurune bikainean bizitzea, baso berdez eta laku garbiz betea. Hazkunde ekonomikoaren etengabeko bilaketan gure habitata suntsitzen jarraitzen dugunez, kutsadurak eragindako gaixotasunen kopuruak gora egiten jarraitzen du.


Zorte handia izan nuen aberastu nintzenean. 22 urte nituenerako, milioi bat dolar nuen nire bankuko kontuan, 25 , 28 , ehunka milioi. Baina horrek ez nau inoiz zoriontsu egin.


Nire benetako zortea nahiko goiz konturatu nintzen lanbide aberasgarriena gauzak sortzea dela, ez kontsumitzea. Beraz, yateak, hegazkinak eta ondasun higiezin garestiak erosi beharrean, gehien gustatu zitzaidanari erreparatu nion: gizateriari onura ekarriko dioten plataforma sozialak sortu (zorionez). Nire fondo pertsonal gehienak Telegram-en gastatu ditut jendeak perfekzioa lortzeko ahalegintzen den doako zerbitzuaz gozatzeko.


Besteei gauzak sortzeko gaitasuna iruditzen zait baliotsuena... eta nirea berreskuratzea. Uste dut aberastu egin nintzela maite dudana egiteko... dirua ez delako inoiz helburu garrantzitsua izan niretzat.


Ikaslea nintzenean, jolasak eta webguneak eraikitzea gustatzen zitzaidan. Orduan, frikientzako lanbidetzat hartzen zen. Etorkizun handiko ikasleei zuzenbidea praktikatzea edo negozio kasuak ebaztea espero zen. Baina inoiz ez zitzaidan axola besteek nola definitzen zuten arrakasta. Niretzat arrakasta gustatu zitzaidan gauzak sortzen denbora pasatzeko gaitasunean zegoen.


Ez naiz damutzen jende aberatsak bere burua inguratzea nahi duen gauza garestia ez erosteaz. Dudan damu bakarra gauzak sortzeko denbora gehiago ez izatea da.


Giza sormenerako aukerak amaigabeak diren garaian bizi gara. Robotak asmatu, geneak editatu, mundu birtualak diseinatu ... Hainbeste inguru ezezagun zirraragarri esploratu daitezke. Espero dut jende gehiagok besteentzako gauzak sortzearen gozamena ezagutzea. Espero dut egunen batean, gu, espezie gisa, amaierarik gabeko kontsumoaren bide autosuntsitzailetik urruntzea guretzat eta ingurukoentzat mundu hobea sortzeko bidaia betetzera.

 


2020/11/30

Eskolan bideo bikoizketak egiteko laguntza

 Eskolan bikoizketak egitea ahozko komunikazioa eta gaitasun digitala lantzeko modu dibertigarria izan daiteke. 2020ko Durangoko Azokarako Yeray Varelak tailer interesgarria prestatu du.

Bikoizketak egiten ikasi nahi?

 


 Mezu honen helburua tailer hori praktikan jartzeko aholku praktiko batuk ematea da.

Lehenengo urratsa: erabaki zer sekuentzia bikoiztuko duzun. Hainbat aukera dago: 

  • dokumental bat edo haren zatia: erraza ez baitu sinkronizazio konplikaturik eskatzen.
  • animazioa, marrazki bizidunak: sinkronizazio gehiago eskatzen du.
  • filma: sinkronizazio eta ahoskera aldetik konplikagoa.

Sekuentzia hautatzean gogoan izan behar duzu zenbat pertsonai agertzen diren sekuentzian, izan ere, grabazio bakar batean egin baduzu ahots beste bikoizlari egon behar dute. Bestela, pertsona batek ahots bat baino gehiago egin dezake baina, kasu horretan, agian grabazio bat baino gehiago egin behar duzu eta gero gainjarri. Irakaslea bazara beste gauza bat kontuan eduki behar dena da jardueraren helburua, horren arabera bilatuko dugu sentimenduak edo bestelako komunikazio baliabideak lantzeko balio duten sekuentziak.

Behin sekuentzia hautatuta, haren transkripzioa egin eta euskaratu beharko duzu. Zentzu horretan, lagungarria izan daiteke azpitituluak.eus web orriko filma aukeratzea zeren eta, azpitituluak deskargatuta, lan hori egina edukiko duzu. Web horretan film mota desberdina daude, horien artean klasiko mordo bat.


 Diskoan sortu karpeta bat proiektuaren izenarekin deskargatu eta sortuko dituzun fitxategiak txukun gordetzeko.

Deskargatu filma eta euskarazko azpitituluak (.srt) eta gorde proiektuaren karpetan.

Behin filma eta haren euskarazko azpitituluak dituzula, interesatzen zaizun sekuentzia edo bideo-klipa erauzi behar duzu. Horretarako bideo-editore bat behar duzu, esate baterako, libre, errazak eta euskaldurnak OpenShot-qt edo Kdenlive. Mezu hau dokumentatzeko OpenShot-qt erabili dut.

Kargatu filma bideo-editorera. 

Bilatu sekuentzia interesgarri bat eta hasiera eta bukaera moztu. Apuntatu paper batean hasierako eta bukaerako denbora gero haren azpitituluak bilatzeko. Ebaki sekuentzia.


Kendu aurreko eta ondorengo zatiak.

 

Sekuentzia denbora-lerroaren hasierara eraman eta gorde izen honekin: "hautatutako sekuentzia jatorrizko bertsioa".

Bereizi bideo eta audioa. Horretarako klipean eskuin klik egin eta bereizi audioa kanal bakarrean.

Audioa bigarren pistara eraman eta gorde.


Orain audio hori fitxategi batera esportatuko behar duzu bertatik jatorrizko ahotsak kentzeko. Horretarako ezabatu bideoa audioa bakarrik uzteko eta gorde honela "sekuentziaren audioa". Esportatu audioa ogg-vorbis formatuan. Horretarako:

  • Esportatu edo errendatu bideoa sakatu (tresna-barrako botoi gorria) .
  • Helburua Ogg (vorbis)
  • Aurreratua fitxan: audioa bakarrik.




Audio horretatik jatorrizko ahotsak kendu behar dituzu. Horretarako ireki https://vocalremover.org/es/ web orria, kargatu esportatutako ogg audioa eta Eliminar voces hautatu. Webak bereiziko ditu batetik soinuak ahotsik gabe (Música) eta bestetik ahotsak (Voces). Zuri lehenengoa bakarrik interesatzen zaigu baina, bada ez bada, biak gorde egoki izendatuta proiektuaren karpetan.


Hurrengo urratsa bikoizketarako testua prestatzea da. Azpitituluen fitxategia (.srt) baduzu, bera ireki, hautatu sekuentziaren azpitituluak (gogoratu sekuentzia moztean apuntatu zenituela denborak), kopiatu eta testu prozesadore batean itsatsi. Pertsonai bakoitzaren testua kolore batez koloreztatu, txukun jarri, gorde eta kolorez inprimatu pertsonai beste kopia eginez.

 

Arkatzaren unea: gidoi horren gainean, noski, egokitzapenak egin daitezke naturaltasuna, sinesgarritasuna, adierazgarritasuna... hobetzeko, edota, denborara egokitzeko.

Grabazioa da datorren pausoa.

Grabazioa egiteko audio editore bat behar duzu, esate baterako libre,erraz eta euskalduna: Audacity. Bertan ahotsik gabeko audioa inportatu eta, pista berri batean, grabazioa egingo duzu. Pertsonak batek bi aldi berean hitz egiten duten bi pertsonai bikoizten baditu bi grabazio egin beharko dituzu. 


 Grabazioa egiteko bi pantaila erabiltzen ahal dituzu (bideo eta audio-editorea) edo, pantaila bakarra baduzu, bi leihoak pantailaren alde banatan azpiko irudian ikus daitekeenez. Saiatu behar zara  bideo erreprodukzioa eta grabazioa atzerapenik txikienarekin abiatzen.

 

Egindako grabazioa bideoarekin batera erreproduzitu eta, behar izanez gero, doikuntzak egin beharko dituzu: alde batera edo bestera mugitu, bolumena igo edo jaitsi (efektua > anplifikatu)  eta, behin grabazioari balekoa iristen diozunean, mp3 edo ogg formatura esportatu. Ondoren, fitxategi hori bideo-editorera inportatu eta audiorik gabeko kliparen parean jarri. Ondo ezkontzen badira bideoa esportatu mp4 edo webm formatura.

Voila!!


2020/11/19

Nola instalatu Luberri Eskola 2.0ko TTL mini-eramangarrietan

(2021/11/ 21ean eguneratuta)

EAEko Lehen Hezkuntzako ikastetxe publikoetan Hezkuntza Sailak Eskola 2.0ko 2009ko ASUS Eee PC zuri berdeak ("matxinsaltoak") erretiratu eta 5. mailarako TTL markako notebook edo eramangarri txikiak hornitu ditu.

2020koek etiketa zuria dute:

Ordenagailuaren ezaugarriak

Prozesadorea:  Intel Celeron N4120 Gemini Lake (lau nukleo 1,1Gh)

RAM: 8 GB  

Biltegia: 240 GBeko SSD diskoa

Wifia: RTL8411







240 GBeko diskoa horrela dator partizionatua: sistema eta datuak partizio bana Windows eta Linuxerako, bakoitzak 111,5GBkoa.

Zergatik instalatu Luberri datorren Ubunturen ordez? Bi arrazoi nagusi daude 

  • Luberrik domeinuan integratzeko aukera ematen du. Horri esker ezagutzen ditu ir, ik eta ad domeinuko erabiltzaileak eta nork bere, IKASLEAK, IRAKASLEAK, ADMINISTRAZIOA edota OROKORRA karpeta partekatuak erabil ditzake.
  • Luberrik testu, irudi, audio, bideoa lantzeko eta hezkuntzarako propioak diren hainbat aplikazio ditu instalatuta (ikusi bere aplikazio nagusiak). Horri esker edozein zereginetarako erabili daiteke programarik instalatu gabe.

Luberri instalatzeko distribuzioa deskargatu eta instalazio USB bat prestatu behar da UEFIrekin bateragarria jarraibideetan deskribatzen den moduan.

Modelo honetan USBtik abiatzeko F2 sakatu > Boot Manager (abioaren kudeaketa) eta bertan EFI Boot Devices zerrendan erabiltzen ari garen USBaren markan klik egin dut.


Systembacken menuan bigarren aukera egingo dugu: installer

Administratzailearen datuak eta ordenagailuaren izena zehaztu ondoren partizioen esleipen leihoa agertuko zaigu, bertan:

a.- 100MBeko Linuxerako boot-efi partizio bat sortu gehitu behar dugu. Horretarako 118GB ext4 partizioa ezabatuko dugu eta espazio horretan sortuko dugu 100MB partizio bat eta gainerako espazioan beste bat ext4 formatukoa.

b.- Sortutako bi partizio horiei esleituko diegu:

  • 100MBekoari  boot-efi esleitu (gezi zuzen berdea klikatua onartuko dugu).
  • 118GBekoari "/" esleitu eta onartu.

Bi esleipen hauek eginda Next sakatu eta instalazioa burutuko da.



Lehenengo inpresioa da errendimendu interesgarria duela. Celeron 4120 prozesadorea eta SSD diskoa oso errendimendu interesgarria ematen du kontsumo gutxirekin (6 bat ordu markatzen du bateriak). Luberrik 55 segundo behar izan ditu arrankatzeko eta 1GB RAM jaten du abiatu berria.


Wifia, bluetooth eta touchpada ondo funtzionatzen dute eta funtzioen teklak (soinua igo eta jaitsi, distira igo eta jaitsi eta abar ondo funtzionatzen dute.


Ez dakit, aurrekoen antzera, hamar urte iraungo duten martxan baina orain erabiltzeko oso katxarro interesgarriak dira. On dagizuela.


2021ekoek etiketa beltza dute:

Ezaugarri antzekoak dituzte eta hainbat diferentzia: BIOS desberdina eta ext4 partiziorik ez dute.

Hauetan Luberri instalatzeko Luberriren USBa sartuko dugu, piztu eta Supr tekla sakatuko dugu BIOSean sartzeko.

Behin BIOSean gaudela menuko Boot fitxara joan eta zerrendako beheko partean hautatuko dugu UEFI eta USBaren marka duen elementua.

Behin USB bidez abiatzen denean Live moduan sartuko gara, Aplikazioak > Sistemaren tresnak > Gparted eta  Windowsen partizioa handia txikiagotuko dugu (erdiarekin nahiko izango da). Sortutako hutsunean sortuko dugu:

  • 100MBeko Fat32 partizio bat
  • Gainerakoan beste bat geratzen den espazio osoarekin eta Ext4 formatua.

Aplikatu aldaketok.

Ondoren Linux instalatuko dugu: Sistemaren tresnak > Systemback > System Install.

Administratzaileren eta ordenagailuaren datuak sartu ondoren partizioetan instalatu beharrekoa zehaztuko dugu:

  • 100MBekoan Boot-efi
  • Ext 4 partizioan /, alegia Linux

 Instalazioa bukatzen denean esango diogu berrabiarazteko ordenagailua eta, garrantzitsua, berrabiaraztean Supr tekla sakatuko dugu BIOSean sartzeko. Menuko Boot fitxan joango gara HDren UEFIen ordena aldatzera: lehenengoa agertzen da Windows eta bigarrena Ubuntu. Lehenengoan sakatu eta Ubuntu hautatu. Gorde eta utzi abiarazten.

Kitto.

2020/11/12

Biderketak lantzen faktorizazioaren bidez

 Phet simulazioak oro har zientziak eta bereziki fisika eta kimika lantzeko webgune oso interesgarria da. Bertan berrehundik gora aktibitate daude euskaraz ondo katalogatuta. 

 Aktibitateen bidez ikasleek hainbat fenomeno eta eragiketa esperimentatu eta praktikatu dezakete. Garai batean flash formatuan zeuden baina gaur egun guztiz gehienak HTML5 formatuan (nabigatzailean bertan aritzeko) edo Java formatuan (deskargatzeko) daude.

Orokorrean maila DBHtik gorakoa da, dena den ariketa askok maila desberdinetan lantzeko aukera ematen dute.

 Atentzioa eman dit, esate baterako, biderketak eta zatiketak lantzeko faktorizazioaren bidez lantzeko ariketa.

Modu digitalean egiten diren ariketa eta produktu askok ez dute gauza handirik ekartzen, berdin edo antzeko egin daitezke analogikoan baina Phet simulazioek aukera ematen dute esperimentatzeko laborategirik gabe, kosturik gabe, arriskurik gabe.


2020/10/22

Atkinston Hyperlegible: ikusteko zailtasunak dituztenengan pentsatutako letra mota

Ez dira gutxi ikasleen artean ikusteko zailtasunak dituztenak eta, zer esanik ez, guraso eta irakasleen artean. Zenbait letra mota estetikan zentratzen dira eta, batzuetan, esate baterako, l eta 1 ez dira erraz bereizten. 


Irakurgarritasuna du helburu Braile Institutuaren aterkipean Applied Design Works-ek diseinatu duen Atkinston Hyperlegible letra-motak, karaktereen arteko nahasteak ekidinez. Zailtasunak ditugunok eskertzen dugu, eta ez dutenek zenbait dokumentutan testuak argiago bereiziko dituzte.

Letra mota hau 27 hizkuntzekin bateragarria da eta doan deskargatu daiteke esteka honetan: 

Atkinson Hiperlegibleren deskarga

Instalazioa

Deskargatu ondoren zip formatuko fitxategia erauziko dugu eta karpeta hau izango dugu:

GNU/Linux, Mac eta Windowsen instalatu daiteke. Lau aldaki ditu: erregularra, lodia, etzana eta lodi-etzana, eta hainbat formatutan. Ubuntu eta deribatuetan otf edota ttf formatua dutenak instalatu daitezke. Oinarrizko instalazioa aldaki erregularrarena da baina aukera gehiago izateko laurak instalatu daitezke. Aipatu formatuetan klik bikoitza egin eta horrelako leiho bat irekiko da. Instalatu botoia sakatu.