Linuxerako aplikazio hau oso interesgarria da, esate baterako, proiektorea erabiltzen duten irakasleentzat. Haren bidez ikasleek garbi ikusten dute irakasleak, edo dena delakoak, idazten duen testua eta sakatzen dituen laster-teklak.
Era berean bideo-tutorialetarako ere erabilgarria suerta daiteke.
Nola instalatu. Itsatsi eta exekutatu honako agindu hauek:
Aplikazioa gehigarrien multzoan azaltzen da eta exekutatzean ikonoa panelean agertzen da. Hortik aukera dugu gelditzeko edota konfiguratzeko. Esate baterako zenbat segundoz erakutsi behar duen testua, non eta nola.
Gelditzeko paneleko ikonotik egingo dugu.
Oharrak:
- Argi ibili pasahitzekin. Desaktibatzeko bietako bat edo Ctrl ezker +Ctrl eskuin edo paneletik gelditu.
- Irakasle moduan irisgarritasuna ere gogoan izan behar duzu. Aplikazio hau baliagarria izan daiteke ikusmen arazoak dituzten ikasleentzat.
LTS den, hau da bost urteko sostengua duen Ubuntu 16.04 bertsioak argia ikusi zuen apirilaren 21ean eta, ondoko egunetan, haren gainean eraikitako beste distribuzio batzuk, hala nola Linux Mint-ek ere, epe luzeko bertsioak atera dituzte.
Askorentzat urbiltzen da ekipoaren sistema berritzeko unea. Aldaketa hori bitara egin daiteke: sistema eguneratuaz edo sistema berrinstalatuz.
Eguneratzea
Eguneratzea modurik errazena da baina, lehen behintzat hala zen, batzuetan arazoak eman ditzake. Horregatik ezinbestekoa da aurretik datuen kopia egitea kanpoko disko batera.
Bertsio aldaketa egin ahal izateko ekipoan 14.04 edo berriagoa den
bertsio bat eduki behar dugu. Zaharragoa badugu sistema berrinstalatu
behar dugu.
Eguneratzea sistemak berak eskainiko digu edo guk eragin dezakezu. Edozein modutan prozesua luzea da, izan ere bertsio berria deskargatu behar du eta, ondoren, hainbat aldaketa egin.
Bertsio aldaketa eragiteko terminalean agindu hau emango dugu:
sudo update-manager -d
Ber-instalazioa Ubunturen instalazioa kontrolatzen baduzu hau da aukerarik gomendagarriena, eta 14.04 baino bertsio zaharragoa baduzu, bakarra.
Garrantzitsua da jakitea oraingo instalazioan /home karpetan sistemarekin partizio berean dugun edo aparteko partizio batean. Ez badakizu sistemaren monitorean (Aplikazioak > Sistemaren tresnak > Sistema-monitorea > Fitxategi sistemak) begiratzen ahal duzu.
Sistema honek /home karpeta berariazko karpeta batean du.
Bost bat hilabete pasa dira Canonical bere azken LTS edo epe luzeko sustengua duen bertsioa atera zuela, 16.04, zeina 2021 arte eguneratzeak jasoko dituen.
Bertsio honetan, baina Gnome klasikoa den Flashback interfazearekin, oinarritzen da Luberri_16.04 erremasterizazioa (hainbat aldaketa arin dituen aldaera bat).
Inferfaze klasikoaz gain zein dira Ubunturekiko diferentziak? Erremasterizazio hau ikastetxeetan erabiltzeko diseinatuta dago gehien bat:
PBIS-open aplikazioari ezker (Likewise-openen oinordekoa) Linux ekipoak ikastetxe gehienetan erabiltzen den Windows Serverrek kudeatutako domeinuan sar daitezke, hartara domeinuko erabiltzaileak onartuz eta zerbitzariak partekatuko karpetak muntatuz.
Systemback aplikazioak (Pinguy Builderren ordez) aukera ematen dio ikastetxe bakoitzari bere ezaugarrietara egokitutako bertsioa osatzeko.
Ikaskuntza prozesuan laguntzeko hainbat aplikazio gehitu zaizkio Ubuntuk ekartzen dituenaz gain. Kategoriaka hauek dira erantzitakoak (etzanaz bertsio honetan gehitu direna):
Bulegoa atalean: Master PDF Editor eta Xmind.
Gehigarrietan: Owncloud sync client, Freefilesync, Screenkey, Zim.
Grafikoetan: FreeCAD (2Dko LibreCADen ordez), Gthumb, HotShots, Inkscape, SweetHome3D.
Hezkutzan: Geogebra, Scratch, Stellariu
Ubuntu 16.04k ekarri duen berritasunetan nabarmenetako bat da Egutegia edo Gnome-Calendar aplikazioa.
Aplikazio hau Bulegoa atalean dago eta hauek dira bere ezaugarrietako batzuk:
abiadura handiz irekitzen da
interfaze oso garbia du.
hilabete eta urteko ikuspegia
gertaeren bilatzailea du.
gertaerak lokalki gorde daitezke edo interneten sinkronizatu.
Interesgarria izan daiteke aplikazio honen abiarazlea jartzea panelean. Hori egiteko arrastatu behar da Aplikazioak ataletik panelera. Hona grafikoki:
Egutegia herrestan eraman panelera
Interneteko egutegiak baldin badituzu Gnome-egutegira inporta ditzakezu. Ikus dezagun bi modu:
Thunderbird Lightning erabiltzen baduzu eta bertan Interneteko hainbat egutegi sinkronizatuta baduzu Thunderbird-en EDS Calendar Integration gehigarriaren bidez Gnome-egutegiarekin sinkronizatzen ahal dituzu guztiak.
Beste modu bat da zure interneteko egutegiak (Google Calendar, Outlook, Owncloud, Nextcloud, Moodle...) banaka sinkronizatu ICS edo CALDAV lotura emanda Gnome Calendar > Egutegiak > Egutegiaren ezarpenak > Gehitu > Webetik, leihatilan ics helbidea itsatsi eta Gehitu botoia sakatu.
Google Calendar-en ics-a hartzeko Ezarpenak > Settings > Calendars, hautatu egutegia, ICAL pribatua klikatu, https://...ics helbidea kopiatu eta Gnome Egutegian
Horrela eginda egutegia irakurtzeko soilik izango da. Gnome Calendarretik editatu nahi baduzu online account settings-era jo, zure Google kontua sartu eta Access your Google Calendar aktibatu.
Owncloud edo Nextcloud-ekin prozesu berdina eraman daiteke baina CALDAV lotura emanda:
Outlook-eko egutegiak sinkronizatzeko ezarpenetan sartu eta ICSa kopiatu eta Gnome Egutegian jarri.
Egutegi honek duen abantaila interesgarri bat da sistemaren azpileko datan klikatuz gero gertueneko bost ekitaldiak agertuko zaizkigula:
Gertueneko bost ekitaldiak agertzen dira sistemaren egutegiaren azpian.
Linux bat berrinstalatzean, arazoren bat eman duelako edo bertsio berria nahi dugulako, bere egunean /home partizioa bereizi bagenuen eta berrinstalatzean mantendu badugu (mezu honetan deskribatzen den moduan) batzuetan lehengo erabiltzaileek ezin dute saioa hasi. Saiatzen da baina ez du lortzen.
Badirudi arazoa erabiltzaileen UID edo identifikazioarekin lotuta dagoela, erabiltzailearen UID berria eta zaharra ez datozela bat.
Ikus dezagun nola konpondu.
Konpontzeko erabiltzaileen karpetei gogorarazi behar diegu zein den bere jabea.
Sartu administratzailearen saioan, edo honek ere ezin badu, gonbidatu saioarekin (erabiltzailearen izena jarri behar den tokian gezia behera eta onartu, abisua onartu).
Terminala ireki: Ctrl+Alt+t
Identifikatu administratzaile gisa:
su erabiltzaile-izena
non erabiltzaile-izena jartzen duen tokian zure erabiltzaile-izena jarri behar duzun.
Erabiltzaileen karpetak gordetzen duen /home karpetara joan:
cd /home
eta bertan, huts egiten duten erabiltzaileentzat hau egingo dugu:
Ikastetxe, elkarte, enpresan gertatzen bazaizu eta erabiltzaile kopuru handia baduzu karpeta pertsonalak dauden direktoriora joan eta testu hau duen scripta exekutatu:
#!/bin/bash if [ $UID != 0 ] then clear echo "" echo "" echo "Script hau administratzaile moduan exekutatu behar da" echo "" echo "Scripta gelditua." sleep 5 exit 1 fi cd /home clear echo "" echo "" echo "" echo "Script honek /home karpetako UIDak eguneratzen ditu." echo "" echo "" echo "Script hau exekutatu behar da behin sistema eragilea eguneratu baduzu /home mantentzen eta lehengo erabiltzaileak ezin badute sartu." echo echo "" echo "" echo "Arazoa sortzen da sistema berriak UID berriak esleitzen dituelako" echo "baina karpetek UID zaharra mantentzen dute." echo "" echo "" echo "" echo "" echo "Scripta exekutatzeko idatzi \"bai\" eta sakatu ENTER." echo "Exekuzio uzteko sakatu ENTER." echo -n "Scripta exekutatu nahi duzu?: " read RUN if [ -z $RUN ] || [ $RUN != bai ] then clear echo "" echo "" echo "" echo "" echo "" echo "" echo "" echo "" echo "Administratzaileak eskatuta exekuzioa bertan behera gelditu da" sleep 3 exit 1 else for i in `ls`;do if [ -d $i ];then chown -R $i:$i $i;fi;done clear echo "" echo "" echo "" echo "Karpeten jabetzak egokitu dira." echo "" echo "" echo "" echo "Egiazta ezazu lehengo erabiltzaileak sisteman sar daitezkeela." sleep 3 fi
Horretarako scriptaren testua kopiatu, testu editorean itsatsi eta gorde izen honekin home_konpondu.sh. Fitxategi honen propietateetan exekutatzeko baimena eman.
Karpeta pertsonalak dauden direktoriora joan eta exekutatu scripta:
sudo sh home_konpondu.sh
Orain irten zure saiotik eta probatu beste erabiltzaileekin sartzen.
Atera berri den Ubuntu 16.04 (Xerial Xerus) LTS instalatu dut eta, erabiltzaile soil bezala, lehenengo inpresioak kontatuko ditut.
Instalazioa
64 biteko desktop bertsioa deskargatu, instalazio-USBa sortu eta live moduan probatu dut mahaigaineko batean arazorik gabe. Ondoren, saiatu naiz portatil batean eta USBtik abiatzeko agintzean arazoa gertatu da: pantaila beltza jarri da eta mezu hau agertu da: file: gfxboot.c32: not a COM32R image
Konpontzeko (1) TAB tekla sakatu eta live idatzita hasi da instalazioa, ondo, berritasunik gabe.
Kasualitatea? Portatilaren biosa legacy moduan egoteagatik?
Egonkortasuna eta eraginkortasuna
Blokeorik bat ere ez. Errore mezuak sarri samar baina, itxuraz, larritasunik gabekoak eta ezkuta daitezkeenak.
Neurketarik eta egin gabe nik esango nuke abiaduran hobetu duela, besteak beste abiatzen eta itzaltzen.
Atzemandako akatsak:
Toshiba Satellite L735 ekipoan (Eskola 2.0 DBH) disdiraren kontrola ez dabil Nouveau kontrolatzaile librearekin, bai, ordea NVIDIA 340.96 kontrolatzaile pribatiboarekin.
Wifian pasahitza jarri eta, denok erabiltzeko modukoa bada markatu behar da zeren eta ez dago lehenetsita.
Owncloud client aplikazioaren ikonoa ez da agertzen panelean.(2)
Ingurunea
Unity 7k orain beheko panelera pasa daiteke eta online bilaketak desgaituak ditu.
Ezkerrak Gnome klasikoa edo flashback instala daitekeen.
Aplikazioak
ISO irudia giga eta erdi pisatu arren (gogoan duzu CD batean sartzen zenean?) aplikazioz arina dator (bakoitzak jar ditzala bere gustukoak). Kendu dituzte: Brasero (DVD sortzaile-kopiatzailea), Empathy (mezularia) eta Orca (pantailaren irakurlea) gutxi erabiltzen direlako eta Soinu grabatzailea aspaldi funtzionatzen ez zuelako. Aldaketen kasuan, orain arteko software zentroa kendu eta haren ordez azkarrago dabilen Gnomerena jarri dute (Aplikazioak > Sistemaren tresnak > Softwarea). Bertatik instala ditzakezu Brasero, Empathy edo bestelakoak. Uste dut aplikazio berri bakarra dakarrela: gnome-calendar. Oso azkar kargatzen da. Google Calendarren hitzorduak irakurtzen ditu baina sortzen dituenak bakarrik ekipoan gorde daitezke.
Mezu hau idazteko unean hainbat aplikazio ezin dira instalatu: Google Earth (orain bai, ikusi nola), Pogo eta Audio-recorder (orain bai, ikusi nola).
Dauden aplikazioetan bertsio-berriketak daude. Aipatzeko modukoa Gthumb eta Curlewren itxura aldaketa: koloreak kendu eta Gnome itxura eman diete; Curlewren kasuan, nire ustez, erabilgarritasunean kalte hartu du. Bestetik Nautilus fitxategi arakatzaileari pertsonalizatzeko aukerak kentzen segitzen dute: oraingoan zenbait gauza konfiguratzek aukera ematen zuen Hobespenak kendu diote. Eskerrak Nemo instalatzea dagoen.
Laster kontatuko dizut zer aldaketa eta instalazioak egin ditudan eta etxerako erremasterizazio bat jarriko dut deskargatzeko moduan. Eskoletarako bertsioak pixka bat gehiago itxaron beharko du.
(1) Konponketa hemen topatu nuen. (2) Konponduta 2016/5/13an
