Linux: nola instalatu Scratch-Desktop

 Scratch MITek programazioa era dibertigarrian ikasteko sortutako aplikazioa da. Linean erabili daiteke ezer instalatu gabe edo mahaigaineko aplikazioa instalatuta Internetik gabe ere erabili ahal izateko.

Kontua da proiektu ofizialak ez duela eskaintzen Linuxerako bertsioa, baina komunitateak erremedioa jarri dio. Scratux izeneko saiakera bat egon zen baina 1.4.1 bertsioan gelditu zen. Orain Redshade Robotics enpresak Scratch Desktop edo Mahaigaineko Scratch izeneko aplikazioa garatu du eta Scratch 3.3.0 bertsioa eskaintzen du.

Scratch Desktop-en logoa

 Scratch zure Linux ordenagailuan instalatu nahi baduzu joan Github-eko gune web-orri honetara:

https://github.com/redshaderobotics/scratch3.0-linux/tree/3.3.0

eta zure distribuziora dagokion instalatzailea deskargatu. 

Luberri, Ubuntu, Mint, Debianerako scratch-desktop_3.3.0_amd64.deb

Deskargatu duzun karpetara joan eta, toki librean eskuin klik egin, ireki terminalean eta bertan:

sudo gdebi scratch-desktop_3.3.0-amd64.deb

edo

sudo dpkg -i scratch-desktop_3.3.0-amd64.deb

Aplikazioa Hezkuntza atalean agertuko zaizu Scratch Desktop izenarekin. Abiatzeko klikatu eta, erabiltzen duzun aldiro, euskaraz jartzeko paneleko lurraren ikurrean klikatu eta Euskara hautatu.

 

Lineako aplikazioarekin alderatuta bertsio honek ez du Internet behar eta ez du wifi buxadurarik sortzen. Sb3 luzapeneko proiektuak ordenagailuan gordetzen dira eta etxean erakutsi edo osatzeko USB batean edo hodeian gorde behar dira.

Kontuan izan bertsio berriagoak ateratzen direnean lehen aipatutako Github-eko webgune horretan jarriko dituztela.

Linux-GNU beste aplikazio interesgarriak

Nola sartu Luberri duen ordenagailu bat ikastetxeko Windows - Premia domeinuan

 Luberri sistema prestatuta dator Windows domeinu batean sartu ahal izateko (horretarako Pbis Open eta libpam aplikazioak erabiltzen ditu). 

Zertarako sartu domeinuan?

• Domeinuko edozein erabiltzailek ordenagailua erabili ahal izateko erabiltzaile izena eta pasahitza sartuta. Bestela administratzaileak bakoitzari erabiltzaile bana sortu behar dio.
• Zerbitzarian partekatuta dauden karpetak erabili ahal izateko. Nork bere erabiltzaile izenekoa eta bere erabiltzaile-taldeari dagozkionak.

Ordenagailua domeinuan sartu ahal izateko sarera konektatuta egon behar du kablez edo wifiz.

Sartzeko scripta hemen dago: Aplikazioak > Sistemaren tresnak > Domeinuan-sartu

Kontuan izan eskatzen den administratzailea ez dela ordenagailukoa domeinukoa baizik.

Behin datuak sartuta segundo batzuen ondoren pantailan agertuko da SUCCESS hitza adierazten duena prozesua behar bezala osatu dela. Success-en ordez errore mezu bat agertzen bada ordenagailua ez dago sarera konektatuta edo daturen bat gaizki sartu dugu. Hortik aurrera administratzailearen saioa itxi dezakezu eta domeinuko edozein erabiltzailearekin sartu.

Sartzean, goiko paneleko eskuin aldean, erabiltzailearen izena agertuko da eta fitxategien arakatzailean dagozkion zerbitzariko karpetak: pertsona eta orokorraz gain irakasle, ikasle edota administraziokoa. Agertuko ez balira bi arrazoiengatik izan daiteke: ez daukagu pam_mount.conf.xml fitxategia behar bezala konfiguratuta edo ordenagailuari ez dio eman karpeta partekatuak hautemateko. Lehenengo kasuan begiratu mezu hau eta bigarrenean, ordenagailua itzali gabe, saioa amaitu eta saioa hasi.

Luberri Linux: nola ikusi eta erabili domeinuko zerbitzaria edozein ordenagailutik

 Mezu hau EAEko ikastetxe publikoen kasuan oinarrituta dago.

Luberri Linux instalatuta baduzu ikastetxeko ordenagailuren batean eta ordenagailu horretatik kontrolatu nahi baduzu domeinuko zerbitzaria (terminal server) hau da egin dezakezuna:

Abiatu Aplikazioak > Internet > Remmina

Mezua idazteko unean Luberrik Remmina 1.4.2 bertsioa darabil.

Urrutiko ordenagailuak kontrolatzeko hiru protokolo erabiltzen ditu:

• RDP (Remote Desktop Protocol) Windowsak kontrolatzeko
• VNC eta SSH Linuxak kontrolatzeko.

Kasu honetan ikastetxeko zerbitzaria Windows Server denez RDP protokoloa erabiliko dugu. 

Ordenagailu horretatik behin edo oso noizbehinka erabili nahi baduzu zuzenean RDPren ondoan idatzi zerbitzariaren IPa. 

 

Zerbitzariaren IPa gogoratzen ez baduzu kontsultatu dezakezu paneleko konexioaren ezaugarriak (ikastetxean zaudela, jakina):

DNS atalean bi helbide agertuko zaizkizu:

• 8 zenbakiz bukatzen dena ZOR B izango da, Active Direktory kudeatzen duena (erabiltzaileak, taldeak, ordenagailuak...). H
  
• 1 zenbakiz bukatzen dena ZOR A izango da, datuak gordetzen dituena. Bertatik esate baterako kontrola dezakezu karpeten baimenak.
  

Esan bezala, behin sartzeko aski duzu RDPren ondoan behar duzun zerbitzariaren IPa sartu eta, proposatzen duen zertifikazioa onartuta, eskatuko dizun erabiltzailearen izena eta pasahitza sartu eta domeinuaren izena zehaztea (minuskulaz eta luzapenarekin, adib. h000000.net).

Normalean erabiltzen duzun ordenagailuan bazaude komeni zaizu zerbitzarien datuak gordeta mantentzea. Horretarako goiko paneleko + sakatuko dugu.

Eta agertzen zaigun fitxa beteko dugu dagozkion datuekin:

Segundo batzuetan konexioa aktibatuko da. Komeni da 1- zerbitzariaren pantaila Remminaren leihora doitzea eta 2- Remmina maximizatu eta pantaila osora hedatzea.

Remminaren leihoa minimizatzeko goian agertzen den marra zuria klikatu menua zabaltzeko eta beheko irudian ikusten den ikurra sakatu.
 

 ZOR A konfiguratu dugun moduan egin dezakezu ZOR B ekipoarekin eta horrela geratuko da eskaintza behar duzunean erabiltzeko prest.

 

Nola egin soinu mapa bat H5P bidez.

 Soinu-mapatzat hartzen dut irudi bat non kokaleku zehatz batzuetan ikurrak daude eta ikur horietan sakatzean audio bat aktibatuko da.

Horrelakoak egiteko erabili daiteke H5P Moodlen zein Wordpress, Blackboard... plugin moduan instalatuta.

Moodlen egiteko jarduera berria sortuko dugu eta H5P eduki interaktiboa motako jarduera hautatuko dugu. Gutxi gora behera 51 jardueretatik Image Hotspots hautatuko dugu. Jarduera honetan mapa edo bestelako irudi batean hotspot edo puntu beroak kokatuko ditugu. Puntu bero horietan klikatuta testu bat eta irudi edo bideo bat irekiko da leihatila batean.

 Gure kasuan irudi eta audioa jarriko dugu. Audioa sortzen ahal dugu, esate baterako Audacity bidez grabatuta edo Interneten bilatzen ahal dugu Freesound.org edo antzeko gune batean. Behar ditugun audioak sortu edo deskargatu ondoren -normalean mp3 formatuan-, formatu horretatik mp4 formatura bihurtuko multzoan MP3 to MP4 online convert.com edo antzeko gune batean. Soinuaz gain irudiak ere jarri nahi baditugu Interneten bilatuko dugu.

Atzeko planoko mapa edo irudia eta toki beroen audio-bideoak eta irudiak ditugula H5Pn joango gara zehazten zein tokitan zer puntu beroa nahi dugun (izena, audio-bideoa eta irudia).

 Eta emaitza horrelako zerbait izan daiteke (Firefox-en sakatu "ireki gunea leiho berrian" eta goiko ezkerreko ikonoan pantaila osoan ikusteko):

 

Thunderbird motel dihoa. Nola azkartu?

 Erabiltzearen poderioz, eta zenbat eta kontu eta mezu gehiago are eta gehiago, Thunderbird moteltzen joaten da; geroz eta gehiago kostatzen zaio abiatzea eta kontuak irakurtzea.

Honek badu soluzioa: datu base globala berreraikitzea. Datu base globala (GLODA) bilaketak errazten dituen indexazio sistemaren parte bat da. Ekintza honen bidez mezuak eta posta-helbideak berriro indexatzen dira.

 Nola berreraiki datu base globala

1. Itxi Thunderbird
2. Zure Thunderbirdeko profilean bilatu global-messages-db.sqlite fitxategia. Profilaren karpeta Linuxen .Thunderbird karpetan dago (Ctrl+h) sakatu ezkutuko fitxategiak eta karpetak ikusteko. Bertan alfanumeriko batzuk eta .default luzapena duen karpetan sartu eta...
   
3. Ezabatu global-messages-db.sqlite fitxategia.
4. Ireki Thunderbird. Segituan hasiko da bit-indexatze prozesua. Mezuen kopuruaren arabera prozesua minutu batzuk iraun ditzake. Prozesua monitorizatu nahi baduzu Alt tekla sakatu menu horizontala ikusteko eta egin Tresnak > Jarduera kudeatzailea. Hor ikusiko duzu indexatze prozesua noiz bukatzen den. Indexazio berria bukatzean posta-bezeroa arinago abiatu eta kargatu ditu mezuak.
   

Nola erantsi audio bat Xournal++en elementu bati

 Xournal++ aplikazioak aukera ematen du edizio elementuei (testu, elementu grafiko, irudi...) audioa gehitzeko. Dena den grabatu ahal izateko doikuntza batzuk egin behar dira, bestela Grabagailua ezin da hasi / Recorder could not be started agertuko zaigu.

Ikus dezagun nola:

1- Lehenik eta behin ezarpenetan aldaketa pare bat egin behar dugu: Editatu > Hobespenak > Audio-grabazioa, eta bertan, batetik Biltegiratzeko karpeta bat aukeratu behar duzu; bestetik Audio gailuetan System default-en ordez default jarri behar duzu. Horrekin prest dago.

 

2- Audioa sortu. Audioa sortzeko menuaren audioen kontrola grabatzeko botoi gorria sakatu behar dugu (atzeko planoa kolorea hartuko du) eta objektua sortuko dugu (testua edo marrazkia); audioa bukatzean, berriro sakatuko dugu grabazioaren botoi gorria grabazioa bukatzeko. Audioa elementu horri lotuko zaio.

3- Audioa erreproduzitu. Sortutako audioak erreproduzitzeko menuan: Tresnak > Erreproduzitu objektua aktibatuko dugu eta audioa lotuta duen objektua klikatzean audioa erreproduzituko da. Menuan editatzeko elementu bat hautatzean (arkatza, nabarmengailua, testua...) objektuen erreprodukzioa desaktibatuko da.

Erreprodukzioa aktibatzean soinua duten objektuak argi ikusten dira eta soinua ez dutenak erdi garden.

Eskerreko karratuak soinua du estekatuta eta ezkerrekoak ez.