Audacity euskara paketea nola konpondu

Aspalditik troll batek hainbat aplikazioen euskaratzeak bere modu bitxian

egiten ditu eta gainerako euskaratzaileenak blokeatzen ditu.

Hau da Audacity-ren kasua, non idazkera eta hainbat terminoren euskaratzea aplikazio informatikoetan erabiltzen diren estandarretatik oso urruti daude eta horrek aplikazioaren erabilera neurri handian zailtzen du.

Librezale elkarteko batzuk programa zerotik hasita euskaratu dugu baina lehen aipatutako blokeoa dela medio oraindik ez dugu lortu aplikazioarekin batera eskaintzea.

Bi soluzio daude:

• Pertsonala eta erraza: Audacityn zaudela Editatu > Hobespenak... > Interfazea > Hizkuntza eta bertan Euskara-ren ordez Euskara (Espainakoa) aukeratu. Erabiltzaile bakoitzak egin beharko luke.
  
• Bigarrena da Euskara-ren .mo fitxategia aldatzea. Horrela eginda Audacity ezer egin gabe euskara estandarrean agertuko da. Erabiltzaile guztientzat balio du.
  

Hau da Euskara hizkuntzaren hizkuntza fitxategia zuzenduta.

audacity.mo

Azalduko dut nola instalatu hizkuntza pakete hau Linuxen. Norbaitek badaki nola egin Windows edo MacOS-en idatz dezala iruzkinetan.

1- Gorde deskarga 

2- Terminala ireki (Ctrl+Alt+T), deskargaren karpetara joan (ad. cd Deskargak) eta bertatik

3- Kopiatu fitxategia dagokion tokira:   sudo cp audacity.mo /usr/share/locale/eu/LC_MESSAGES/  Administratzailearen pasahitza eskatuko dizu.

Behin hori eginda ireki Audacity eta menuko lehenengo elementuan Agiriak ordez Fitxategiak agertzen bazaizu aldaketa ongi burutu duzu.

Kontzeptu mapak Xmind bidez

Kontzeptu-mapak gai baten inguruko termino edota kontzeptu nagusiak eta euren arteko harreman motak lantzeko estrategia da. Harremanak sinplifikatzean xehetasun galera izaten da baina ulermena errazten du.
Mapa kontzeptualak ikustea baino egitea da interesgarria. Taldean egiteak sor ditzakeen eztabaidak ere aberasgarriak izan daitezke.

Hainbat aplikazio bidez egin daitezke kontzeptu mapak. Nik Xmind proposatzen dut erraza, librea eta instala daitekeelako.

Lau kontu nabarmenduko ditut:

1- Ezinbestekoa ez bada ere, komeni da kontzeptu zentral baten bidez hastea mapa.

2- Kontzeptuak ez ditugu guraso/seme-alaba erlazioaren bidez sortuko lotura edo relationship bidez. Horretarako hasierako kontzeptuan kokatu eta Ctrl+L egingo dugu. Horrek termino flotagarri bat sortuko du. Haien arteko loturan klikatuko dugu lotura edo harreman-aditza sartzeko.

Kasu berezi bat dago: hainbat kontzeptuk lotura bera dutenena. Hori egiteko engainatuko dugu aplikazioa: sortuko dugu lotura bat eta haren kontzeptua lotura aditzaren forma emango diogu: ertzik gabe, eta loturetan erabiltzen den letra mota Georgia, etzana eta 10 puntukoa. Nodo horretatik sortuko dugu erlazio bera duten gainerako loturak. Antzeko kasuren bat badugu aski genuke sasi-lotura horren estiloa kopiatu eta itsastea.

3- Formari dagokienean, gehienetan kontzeptuek hierarkia edo mailaketa dute, beraz saiatuko gara maila zentrokideak edo goitik berako egitura ematen. Bigarren kasuan, maila bereko kontzeptuak altuera bera izan dezaten Ctrl sakatuta (edo laukizuzen bat marraztuta) denak hautatu eta eskuin klik eginez ateratzen den menuan erdiko lerrokapena emango diegu (aling > middle).

4- Hierarkia nabarmentzeko koloreak erabili daitezke.

Facilmap.org mapak ikusi, markatzaileak eta ibilbideak sortu eta partekatu

Facilmap.org  OpenStreetMap-en oinarritutako mapa zerbitzari librea da

Abantailak openstreetmap.org berezko zerbitzuarekiko:

• Lehenetsitako mapa estiloa (MapSurfer Road) oso argia da.
• Informazio geruzak gainjar daitezke. Oso geruza interesgarriak ditu: erliebea, garraio publikoa eta ibilbide markatuak (GRak, Gipuzkoako PRak eta SLak), koordenatu geografikoen sareta...
• Markatzaileak edota ibilbideak dituzten mapa propioak sortu eta parteka daitezke.

Erabilerak:

• Arrunta, mapa sortu gabe. Besteak beste tokiak bilatu (1), nondik norakoa (2), geruzetako datuak aztertu (3), GPX edo KML markatzaileak eta ibilbideak ikusi (4).

• Mapa sortu: mapa sortuko dugu markatzaileak edota ibilbideak jarri nahi badugu mapan. Mapa sortzeko Start colaborative map sakatuko dugu eta mapa izendatuko dugu. Mapa partekatzeko asmoa badugu kopiatuko dugu partekatzeko esteka (hiru aukera daude: ikusteko soilik eta editatzeko eta administratzeko baimena duena). Aukera hauek ikusgai daude Tools > Settings atalean. Mapa partekatzeko aski dugu maparen helbidea postaz, telegramez edo bestelako bidetik bidaltzea lagunei. Etherpad baten moduan funtzionatzen du: edozeinek egindako aldaketa unean bertan ikusiko dute beste guztiek.
• Markatzaileak gehitzeko egingo dugu Add > Marker eta zehaztuko dugu markatzailearen izena, ezaugarriak eta deskripzioa. Partekatutako mapan -editatzeko baimenarekin zabaldu bada- edozeinek mugitu, ezabatu edo -sakelakoarekin- nabigatu dezake markatzailera.

• Ibilbideak gehitzeko sakatuko dugu Add > Line eta bide puntuak markatuko ditugu.

Partekatutako mapek 50 puntuko topea dute. Ibilbidea luzea edo zehatza bada hobe dugu GPX formatuaren gordetzea eta Facilmap, Oruxmaps edo Wikiloc-ekin irekitzea sakelakoan.

Ibilbideak gordetzeko GPX formatua erabili daiteke edo, ibilbideak puntu gutxi baditu, nabigatzaileko laster-marka moduan.

Sakelakoan. Aktibatu daiteke kokapena eta segitu daiteke ibilbidea.

Maparen zati zehatz bat kapsulatu daiteke blog edo web batean. Kapsula egiteko jarraibideak hemen. Hona hemen Intxisu ikastola eta San Inazio institutuaren kokapena.




Erabilera didaktikoa:

Talde osoan edo talde txikietan mapak editatzeko moduan partekatu eta,  informazioa bilatu ondoren, ibilbideak prestatzea, herri baten interesgune historikoak, EHko gune industrialak, herri nagusiak, hezeguneak, mendi garaiak...Europako kapitalak, portu nagusiak... munduko sumendi aktiboak... markatzea.
Markatzaileen formak, koloreak eta ikonoak erabiltzea komeni da.
Irakasleari lana URL bidez edo GPX formatuko fitxategi baten bidez bidaltzen ahal zaio.



Oharrak:

• Sakelakoan datuak jaten ditu baina GPX formatuan bidali eta Osmand aplikazioan erabili daiteke datuak gastatu gabe.
• Kontuz ibilbideak egitean. Pistaz edo xendaz kanpo marraztutako ibilbideak segitzea arriskutsua izan daiteke. 
• Proiektuaren garatzailea Candid Dauth da eta haren ezaugarriak https://github.com/FacilMap/facilmap2 orrian kontsulta daitezke.
• Beste web-zerbitzuak Luberrin. Software bilduma.

Nola eman alta gurasoei Moodle plataforman eta intranet-ikastaro batean matrikulatu: Gurasogunea.

Moodle erabili daiteke ikastetxeetan gurasoekin komunikazioa bideratzeko, batez ere ikastetxea > gurasoak norabidean.

Hainbat modu egongo dira. Nik proposamen bat egingo dut. Proposamen horretan, jakina, aldaketak egin daitezke. Hona nire proposamena:

A- Gurasoen intraneta ikastaroa sortzea Moodlen. Nik Gurasogunea izena emango diot. Ikastaro horretan sarbidea mugatuko dokumentuak, argazkiak, albisteak... jar daitezke (horretan ez naiz luzatuko). Ikastaroa sortzean garrantzitsua da izen laburra jartzea (ad. Gurasogunea) gero erabiltzaileak emateko erabiliko baitugu.

B- Taldeak sortzea. Gurasoak taldekatuko ditugu mezuak bideratu edo diskriminatu ahal izateko. Komeni da taldeak egitea gurasoen altak eman baino lehen CSV bidez egitekotan.
Adibide honetan suposatuko dut batetik guraso batzuk euskaraz nahi dutela jaso informazioa eta beste batzuk ele bitan. Autobusa eta jangela ere kontuan izango dut.

Talde orokorrak:
BUSeus
BUSele
JANeus
JANele
Mailakoak:
1eus
1ele
2eus
2ele
...
Ikasleen taldeen araberakoak:
1Aeus
1Aele
1Beus
1Bele
2Aeus
2Aele
...

C- Gurasoei alta ematea. Proposamena da erabiltzaile alta masiboa ematea, CSV formato duen taula baten bidez.

Puntu honetan ikastetxeak erabaki behar du gurasoei ikastetxeko kontu bat ematea, usu Google Suiteren bidez, edo matrikula formularioan gurasoei posta helbide propioak ematea. Nik argi samar daukat bigarren aukera dela praktikoena.

Edozein modutan matrikulako tauletatik datuak kopiatu eta txantiloi honetan itsatsiko ditugu:

Gurasoak_Moodlera_igotzeko.ods

Kontuan izan behar da:

username: komeni da helbide elektronikoa izatea (email zutabea kopiatuta).

password: aldatu, changeme, 1234...  erraza izatea komeni da. Nahi izanez gero erabiltzaileak alda dezake.

city: eremu honetan herria jarri beharrean jar dezakegu seme-alaben izan abizenak, hartara seme-alaben bidez bilatzen ahal izango dugu gurasoak.

course eta group: gurasoen ikastaroa beti da Gurasogunea (edo ikastaroa egitean jarritako izen laburra) talde edo group bakoitza bere ikastaroari lotua egon behar du.

lang: eu izango da euskaldunentzat eta bete gabe erdaldunentzat.

Behin datuak sartuta kalkulu horri hori csv formatuarekin gordeko dugu, eremuak komaz bereizita eta datuak kakotxik gabe.

Gunearen kudeaketan Erabiltzaileak atalean Erabiltzaileak igo hautatuko dugu. Arakatuko dugu sortutako csv fitxategia:

Horrela gurasoei alta emateaz gain Gurasogunea ikastaroan matrikulatuko ditugu ikasle rolarekin, guraso bakoitza dagozkion taldeetan sartuta.

Ondoren irakasle guztiak matrikulatuko ditugu irakasle rolarekin (kohorte batez edo banan bana).

Erabilera:

* Albisteak eta oharrak zabaltzea. Zuzendaritza taldeak eta irakasleek (guraso elkarteak edo gurasoen ordezkariek) zabalduko dituzte Berrien foroaren bidez. Horretarako Berrien foroaren ezarpenak taldeen erabilera gaitu behar dugu:

 Hortik aurrera mezuak ikasle guztiei, talde bat edo batzuei bidaltzen ahal diegu.

* Mezuak guraso bat edo batzuei: Zuzendaritzak eta irakasleek mezu partikularrak bidaltzen ahal dituzte gurasoak Partaideak atalean hautatuta.

Partaideetan guraso bat edo batzuk hautatuta mezua bidaltzeko agintzen ahal da.

Gurasoen ikuspuntutik, intranet honi jar dakizkiokeen beste zerbitzuak albora utzita, hala nola egutegia, dokumentazioa..., gurasoek jasoko dituzte mezuak posta elektroniko bidez edo, sakelakoan Moodle Mobile aplikazioa instalatuta, Moodle jakinarazpenen bidez. Mezuak ikastetxeko berriak badira ezingo dute erantzun, foroa bada erantzun eta gaiak proposatzea izaten ahal dituzte; irakasle eta tutoreen mezuei erantzun edo, partaideak ataletik abiatuta, irakasleei, zuzendaritzari edo beste gurasoei mezuak bidali ahal izango dizkiete.

Oharrak:

• Hurrengo ikasturteko matrikula datuak eskuratzean bi aukera daude: azken ikasturteko gurasoei baja eman, guraso berriei csv bidez alta eman eta jarraitzen dutenekin doikuntzak egin, edo Gurasogunea ikaslez ustu, taula berria prestatu eta guraso guztiak csvez matrikulatu.
• Ikastaro-intranet hau erakusten ahal da web orrian sarbide mugatuko informazioa erakusteko edo soilik komunikabide bezala erabili.
• Gurasoen informazioa osatu daiteke EAEko ikastetxeetan kalifikazio eta asistentzia falten berri emanez Ikastea plataformaren bidez.
• Mezu hau Irakaslegunea edo irakasleen intraneta aurkezten duen mezuarekin lotura du. Bien artean Moodle, gelatik kanpo ere, komunikazio tresna bezala erabiltzen laguntzen baitute.

Nola konpondu tildeen arazoa Mate ingurune grafikoan

Mate ingurune grafikoa probatzen ari naiz eta arazo bat topatu dut teklatuan.
Gazteleraz azentu-marka (tilde) duten letrak marka letraren gainean idatzi beharrean á letraren aurrean jartzen zidan 'a.

Laguntza bilatu eta teklatuako sarrera-metodoan (input method) konpondu daitekeela ikusi dut baina Mate ingurunean ezkutu samar dauka. Hona hemen konponbidea:
Sistemaren ezarpenetan edo kontrol-zentroan hizkuntza sustengua hautatu.

Eta bertan agertzen da teklatuko sarrera metodoa (zer den ere ez dakit). XIMen* ordez "bat ere ez" aukeratu eta berrabiarazi ordenagailua.

* X leiho sistemaren Input Method

Canva.com orain euskaraz

Canva.com aldizkariak, aurkezpenak, posterrak, infografiak, gonbidapenak, menuak, logotipoak, bannerrak, portadak, diapositiba aurkezpenak eta abar diseinatzen laguntza  ematen duen web zerbitzua da.

Orain euskaraz jar daiteke interfazea. Ikus dezagun nola:

1. Oraindik egin ez baduzu, erregistratu behar duzu. Bertsio arrunta doakoa da Bertsio-berritu botoia sakatzen baduzu 30 egunez probatzen ahal duzu pagoko bertsioa.
2. Ezarpenak aldatzeko ezkerreko panelaren goiko aldean agertzen da erabiltzaile izena eta, haren ondoan, ezarpenak aldatzeko hiruki txikia.
   
3. Ezarpenetan Language aukerak zabaldu eta Basque klikatu. Gorde ezarpenak (Save) eta segundo pare batean interfazea euskaraz izango dugu.

Hortik aurrera, jardunera. Fondoa izango da zure kezka, forma ez.

Diseinu-txantiloiak, argazkiak, irudiak, formak... letra mota ugari, atzeko planoak... eskaintzen ditu zuriaren gainean hasteko edo aurre-diseinatutako produktu bat aldatzeko.

Beste zerbitzu interesgarri bat euskaraz.

Hemen beste web-zerbitzu interesgarriak.