BigBlueButton: ikasteko eta bilerak egiteko bideo-konferentzia Moodle plataforman.

BigBlueButton (BBB) software libreko web-konferentzia sistema da. Web bidez funtzionatzen du eta euskaraz badaki (nabigatzailea euskaraz konfiguratuta baduzu horrela agertuko zaizu).

2007an sortu zuten Kanadako Carleton unibertsitatean eta bi lagunen arteko bideo-konferentzietan erabili badaiteke ere bere funtzionalitateek bereziki interesgarria egin dute bileretarako eta klase zein aurkezpen publikoetarako.

BigBluebutton-en funtzionalitateak

Hiru rol daude BBBn: moderatzailea, aurkezlea eta ikuslea. 

Moderatzailea saioa sortzen duen erabiltzailea da -usu irakaslea-. Saioa sortzean moderatzaileak aurkezle rola du baina -tarte baterako- aurkezle rol hori beste parte hartzaile bati -adibidez ikasle bati- uzten ahal dio.

Moderatzaileak zer egin dezake?
Moderatzaile gisa:

• partaideak onartu (banaka, denak batera edo pasahitzaren bidez).
• denak zein banaka isilarazi
• partaide bat, behar izanez gero, bileratik egotzi.
• partaideen zerrenda deskargatu.
  
• partaide bati moderatzaile rola eman.
• testu partekatua hainbat formatutan deskargatu.
• azpitituluak jarri.
  
• banatze azpitaldeak sortu.
  
• bilera bukatu 
• saioa grabatu, osorik edo parte bat.
  

Moderatzaileak, berez, aurkezle rola du eta aurkezle gisa:

• Arbel zurian idatzi eta partekatu
• Aurkezpenak edo bestelako pdf dokumentuak kargatu, erakutsi, haien gainean marraztu edo idatzi eta beste partaideekin dokumentua partekatu.
• Bere pantaila partekatu: mahaigain osoa edo aplikazio zehatz bat.
• Unean bertan erantzuteko inkestak diseinatu eta aktibatu.
  

Ikusleak zer egin dezake? Ikuslearen lana izan daiteke pasiboa edo guztiz parte-hartzailea bere jarrera eta moderatzaileak ematen dizkion baimenen arabera posible du:

• Azalpenak ikusi eta entzun, aplikazioaren leihoak kontrolatuz. Hau da erabiltzaile bakoitzak kontrolatzen du zein leiho eta zein tamainan ikusi.
  
• Txatean parte hartu: publikoa zein pribatua irakaslearekin edo beste ikasleekin.
• Bere egoera adierazi ikonoen bidez, esate baterako eskua altxatu parte hartzea eskatzeko.
• Ohar partekatuetan idatzi.
• Inkestetan bozkatu.
• Moderatzaileak aurkezle rola ematen badio aurkezlearen funtzio guztiak erabiltzen ahal ditu. 

 Konferentzia baten kasuan moderatzaileak konferentzia emaileari aurkezle rola eman diezaioke hizlariari eta moderazio lanaz arduratu: partaideak onartu, txatari zein partaideen ikonoei arreta eman, mikrofono irekiak isilarazi, dokumentu partekatuan akta egin, azpitituluak jarri, partaideen zerrenda deskargatu, grabazioa martxan jarri eta kontrolatu...

 

Moodle URL moduan gehitu daiteke ikastaro batean baina plugin moduan integratzen ahal da. Kasu horretan komeni da berariazko zerbitzari bat jartzea edo kontratatzea zeren eta pluginak probako zerbitzu mugatua eskaintzen du. Moodlen plugin bidez integratuz gero ikusleak -ikasleak- ez dira identifikatu behar zeren eta Moodlek identifikatzen ditu.

Nola sortu bilera-gela bat Moodle plataforman

Ohiko bideo-konferentzia sistemetan jendea elkartzeko deitu egin behar zaio edo URL bat bidali jendea bilerara sartzeko. Moodlen, ordea, BigBlueButton plugina instalatuta baduzu -EAEko Hezkuntza Saileko Moodlen tamalez ez dago- bilera-gela sortzen ahal dugu eta nahi dugun guztietan erabili. Bilera gela sortzen den ikastaroak markatuko du zein diren irakasle eta ikasleak edota ikastaroan bisitariak sar daitezkeen.

Zeregina prestatzean jartzen ahal diogu eguna eta ordu zehatz bat  edo zehaztu gabe utzi behar den unean erabili ahal izateko. Bestetik, definitzen ahal ditugu erabiltzaileen rolak.

Nola sortu bilera edo konferentzia gela Moodlen:

 Emanaldiak grabatzeko ezarpenetan aktibatu behar duzu grabazioa. Grabazioa emanaldian bertan martxan jarri eta gelditu (aukera dago etenak egiteko). Bukatzean ez da ezer egin behar. Minutu batzuk pasata grabazioa ikusteko aukera agertuko da BigBlueButton duzun toki berean.

 Hori bai komeni da probatzea serio hasi aurretik konprobatzeko diapositibaz gain mahaigainaren grabazioa, arbelaren oharrak, webkamera...grabatzen ote dituen. OBS Studio, Vokoscreen-NG edo bestelako pantailaren bideo-grabazioa egiten duen aplikazioa izan daiteke B plana.

BigBlueButton zerbitzariak

EAEko ikastetxe publiko batean lan egiten baduzu edo BigBlueButton plugina ez duen beste Moodle batean aritzen bazara zure erakundetik kanpoko zerbitzari batean dagoen BBB erabiltzen ahal duzu. Partaide asko batera erabili behar badute komeni da pagoko zerbitzu bat kontratatzea baina doako hainbat zerbitzari daude oro har nahiko ondo funtzionatzen dutenak. Librezale taldeak komunikazio eta elkarlanerako tresnak izeneko orrian hauek aipatzen ditu: demo.bigbluebutton.org, bbb.jitsi.rocks, bbb.nzoss.nz, edu.cisti.org, meet.nixnet.services, senfcall.de, demo.meet.coop, bbb-1.wsweet.cloud, bbb-2.wsweet.cloud, bbb-3.wsweet.cloud.
Zerbitzu hauek erabiltzeko erregistratu egin behar da, batzuetan iraupena edo parte-hartzaile kopurua mugatua dute edota saioak ezin dira grabatu.

Horrelako zerbitzuek erregistratzen denari gela bat edo gehiago esleitzen diote. Moodle erabiltzen baduzu aski duzu gela horri URL bidez eskaintzea.

BigBlueButton euskaraz

Moodle ikaskuntzarako plataformaren bideo-konferentzia sistema den BigBlueButton dagoeneko euskaraz dago.

EAEko ikastetxe publikoen Moodlen erabilgarri dago. Zuk erabiltzen duzun Moodle plataforman ez badago eskatu administratzaileari plugina instalatzeko.

BigBlueButton aplikazioari buruzko informazio gehiago eta bideo-tutoriala aurreko mezu honetan.

Une honetan interfaze grafiko %100ean dago euskaraz baina zuzenketak proposatzeko zein egiteko edota datozen bertsioen lokalizazioan lagundu nahi baduzu jo librezale.org taldera.

BigBlueButton-en aurrerapenak

 Bideo-konferentziak egiteko aplikazio libreen artean Jitsi eta BigBlueButton dira ezagunenak. Lehenengoa sinple eta arina, bigarrena eskolak emateko funtzionalitatez hobeto hornitua.

BigBlueButton mezu hau idazteko unean 2.5-alpha bertsioan badago ere martxan ikus daitezkeen aurrerapenak 2.4 bertsioarenak dira. Horien artean hauek nabarmendu daitezke:

• Azpitaldeen gelei sortu ahala ematen ahal zaie izena.
  
• Kudeatzaileak martxan dauden azpitaldeen gelen iraupena luzatu dezake.
• Pantaila partekatzean murriztu da ispilu-efektua.

 

• ikusleentzat partekatutako kanpoko bideoen ikuspegia hobetu da.
• Grabaketaren txat publikoak inkesten emaitzak eta partekatutako bideoen estekak biltzen ditu.
• Txat publikoan moderatzailearen mezuak nabarmenduak ikusten dira.
• Erabiltzaileren bat irteten denean alerta bat ikusten da.
• Kudeatzaileak bere ezarpenetan zehaztu dezake ikasleen pantailaren diseinua.

 

•  Erabiltzaileek euren web-kameren atzeko planoa lausotu dezakete edo atzeko plano birtual bat ezar dezakete.

Atzeko plano lausotu daiteke edo birtual bat ezarri.

• Saio hasita ere edozein unean aldatzen ahal dira mikrofonoak (kaskoena, web kamerarena...) edo bozgorailuak.
  

 

Informazio gehiago ingelesez azken bertsioei buruz:

2.4 

2.5 

Moodle. ikasleekin komunikatzeko hainbat aukera

Isolatze garai honetan Moodle plataformak irakasle-ikasle eta ikasleen arteko komunikazio aukeren abaniko zabala eskaintzen du. Momentu hona da horien errepaso bat egiteko.

Lehenik eta behin nahi dut azpimarratu puntu bat Moodle plataforman alta emateko ez da behar posta elektroniko konturik. Hau bereziki interesgarria da Lehen Hezkuntzako eskoletarako. Altak ematean, banaka zein CSV bidez, posta kontu bat eman behar da baina ez du zertan erreala izan behar, ikasle156@ezdago.ez  moduko kontuak erabili daitezke. Horrelako kasuetan  komeni da foroan harpidetzak desgaitzea eta zereginetan ikasleei bidali beharreko jakinarazpenak, posta bidalketak ez sortzeko.



Ikasle guztiek jasoko dituzte mezuak, irakaslearenak zein kideenak, goiko panelean eta benetako posta dutenek postaz ere.


Komunikazio tresna nagusiak:

• Jakinarazpenak (Berrien foroa):  Hauen bidez irakasleek maila osoko ikasleei edo ikasle talde bati bidaliko diote informazioa.
• Foro arruntak: Ikastaro osorako edo gai zehatz
  
  baterako. Ikasleek mezuak jasotzeaz gain erantzun dezakete edo zalantzak edo iradokizunak egin ditzakete. Ikasleek elkarri laguntzeko aukera polita da (irakaslearen begiradapean).
• Bideo-konferentziak BigBlueButton bidez. Ohiko bideo eta audio transmisioaz gain arbela, dokumentu partekatua, pdf aurkezpenak, pantaila partekatzeak eta bestelako tresnak ditu.
• Egutegia: Ikastaroko eskuineko panelean egutegiak komunikatuko dio
  
  ikasleari zein eta zer ordutan diren eguneko bideo-konferentziak, zereginak bidaltzeko epemugak...
• Mezuak: Paneletik edo partaideen zerrendatik irakasleek ikasle zehatz bati edo batzuei mezuak bidaltzen ahal dizkiete. Ikasleek ere irakasleei edo kideei idaztea dute.
• Inkestak: tresna hau Google Form-en parekoa da. Beraren bidez ikasleen informazioa jaso dezakegu.
• Blogak: ikastaro bakoitzean irakasleak eta ikasleek blog partikular bana dute. Tresna egokia izan daiteke ikasle bakoitzak kontatzeko egunez egun zer aurrerapenak egin dituen proiektuan.
• Irakasleak, blokeen bidez, erakutsi dezake zein partaide dauden konektatuta eta, nahi izanez gero, txat bat aktibatu dezake. Txatak normalean ez dira erabiltzen ume eta gaztetxoen ikastaroetan baina egoera berezi honetan, batez ere txikienentzat, lagunekin solastatzeko aukera polita izan daiteke (eta bide batez komunikazio idatziaren lehengo urratsak).

• Hausnarketak, kontsultak, iruzkinak... eta beste tresna batzuk daude partaideen arteko komunikazioa osatzeko.

Idatziz, ahoz zein bideoz erreminta asko ditu plataformak. Gure esku dago era egokian erabiltzea.

Ez dut bukatu nahi aipatu gabe irakasleak arreta berezia jarri behar duela Internet edota ordenagailua, tableta... ez duten ikasleengan eta, edukita ere, konektatzen ez direnengan. Moodleeren txostenek zehazki esango digute ikasleek konektatu diren, zer ordutan, zer egin duten...

Lehenengo taldeari bestelako komunikazioa eta materialen trukaketa eskainiko diegu eta bigarren taldekoak konektatzeko gurasoen laguntza eskatu beharko dugu.

Firefox 101 bertsioak bideokonferentzietan mikrofonoa hautatzeko aukera gehitu du

 Firefox mezu honen datan 101 bertsioa kaleratu du eta bideo-konferentzietan aurrerapena egin du, besteak beste, hemendik aurrera nabigatzailearen bidez egiten diren bideokonferentzietan zein mikro erabili hautatzeko aukera dago.

in Wikimedia Commons

 Sarritan web kamerek eta eramangarriek mikrofono integratuta dute baina erabiltzaileak, kalitatea hobetzearren, mikroa duten entzungailuak edo haririk gabeko mikroa erabili nahi ditu. 

Orain arte Firefoxek mikrofono bakarra hautematen zuen eta ez zegoen aldatzeko aukera baina bertsio berrian mikrofonoa hautatzeko aukera gehitu du.

Ona hemen nola agertzen den aukera hori hainbat bideokonferentzietan:

• Bigbluebutton

 

• Jitsi Meet

 

• Google Meet

 

• Teams
  

MoodleCloud Moodle probatzeko

Moodle, ikasteko ingurune birtuala, software libreko zerbitzu bat da. Ikastetxeak bere web zerbitzarian instala dezake, enpresa bati zerbitzua kontratatu edo, eskola publikoen kasuan, administrazioek eskaintzen dutena erabili dezakete.
Aukera hauei orain beste bat gehitu zaie: Moodle berak eskaintzen du eskala txikian eta doan Moodle gune bat edukitzeko aukera.

Norentzat?

• Moodle zalea bazara baina zure ikastetxeak eskaintzen ez badizu.
• Irakasle izateko ikasten ari bazara.
• Lanik gabeko irakaslea bazara.
• Klase partikularretarako nahi baduzu.
• Zure ikastetxeak Moodle eskaintzen badizu baina Moodle-en azken bertsioa (une honetan 3.0) probatu nahi baduzu.

Ezaugarri nagusiak:

• Erregistro bakoitzeko gune bat sortzen du.
• Gunean nahi haina ikastaro sor daitezke.
• Guneak askoz jota 50 erabiltzaile izango ditu (irakasle eta ikasleen artean).
• Diskoan 200 MBeko biltegiratzea.
• Soilik Moodle estandarraren pluginak eta gaiak daude erabilgarri.
• Azken bertsioaren lanabes berriak erabili daitezke, hala nola BigBlueButton bideo konferentziak egiteko eta "arrastatu eta jaregin" galdera mota berriak.
• Euskaraz erabili daiteke.

Nola eskura daiteke?
Urrats gutxi eta errazak: https://moodlecloud.com orrian eskaera egin behar da. Erregistratzean telefono mugikorra ere eskatzen dute balidatzeko eskaera. Behin gunea lortuta haren ezaugarri nagusiak ezar ditzakezu, tartean hizkuntza:

Moodle 4.0 probagai Moodlecloud.com web orrian

 Aurtengo apiriletik 4.0 da Moodlen bertsio egonkorra eta EAEko Hezkuntza Sailak -tamalez- datorren 22/23 ikasturtean inplementatuko ez duela eman arren, probatu nahi baduzu Moodlecloud.com doako 45 eguneko probaldia eskaintzen dizu.

4.0 bertsio honek interfazean aldaketa handiak ekarri ditu, erabilgarritasuna nabarmen hobetuta. Ikusi berritasun nagusiak.

Orain, esate baterako menuaz gain blokeak ere tolesgarriak dira.

 

 Aipagarria, besteak beste, BigBlueButton plugin izatetik barne osagaia izatera pasa dela eta bera garatzen duen enpresak oinarrizko zerbitzua eskaintzen duela. Atentzioa eman dit, esate baterako, bilera-gela bat diseinatzean zer aukerak ematen dituen:

Moodle, nola kontrolatu ikasleen bertaratzea eta parte-hartzea

Moodle erabiltzen da aurrez aurreko ikastaroetan, soilik online diren ikastaroak eta mistoetan. Hori dela aztertuko dugu bertaratzea eta partaidetza.

A - Bertaratzea

Saioak aurrez aurrekoak  direnean edo  online BigBlueButton edo bestelako bideo-konferentzietan.

Bertaratze mota hori kontrolatzeko Moodleek berariazko jarduera bat du: Bertaratzearen erregistroa

Ikastaroaren hasiera izan daiteke toki egokia kokatzeko.

Ezarpenak. Ikas-saioen datak eta orduak zehaztu behar dira. Saioen data-orduen errepikapena zehaztu daiteke. Saio bakoitzean gaitu daiteke ikasleek auto-erregistratzea bere asistentzia -normalean pasahitza edo Qr baten bidez-.

Egoera multzoak editatu daitezke, ohikoak B bertaratua, FJ falta justifikatua, FE falta ez justifikatua, A atzerapena...

 

Erabili aurretik konfiguratu behar da: 

 

Erabilera: Saioaren data iristean gezi berdea sakatuta aktibatuko dugu erregistroa eta ikasle bakoitzaren egoeraren  erregistroa egingo dugu (edo haiek horrela markatu badugu).

Bertaratzea pantailan ikus daiteke hainbat formatutan Txostena eskatuta edo kalkulu orri formatura esportatu daiteke.

B - Parte-hartzea

Moodlera, ordea, ikasleak edozein tokitan eta unean sar daitezke baliabideak kontsultatzera edo jarduerak egitera.

Sartzen al dira gure ikasleak, ikusten al dituzte baliabideak?

Ikasleek zereginak bidaltzen dutenean haien jardueraren berri izaten dugu baina hortik kanpo nola jakin gure ikastaroan sartzen diren eta jarritako dokumentuak, estekak, orriak eta abar ikusten ote duten?.  Jakina, ikasleak matrikulatuta egon behar dute, bisitari gisa sartzen badira jai daukagu.

Hona hemen hiru modu:

1-  Sinple eta azkar, ikusteko ikasleak gure ikastaroan sartu diren menuko partaideetan klikatu eta taulan Azken sarrera ikastarora zutabea begiratu.

2- Txosten zehatzagoak ikusteko ikastaroaren engranajean klikatu eta aukera Gehiago sakatuta ikastaroaren kudeaketarako tresna guztiak ikusiko ditugu eta bertan Txostenak.

• Txostenen artean ikasleen aktibitate guztia zehazki jasotzen duena Agerraldiak dira. Bertan menuaren bidez zehaztu dezakegu ikaslea, unea, jarduera... eta itxura honetako txosten bat sortuko du:

Zein unetan ikasleak zer egin duen eta zein IPtik

• Ez hain zehatza baina oso grafikoa da txostenen artean jardueraren osaketa izenekoa. Erakusten duen taulan agertzen dira errenkadetan ikasleak eta zutabeetan jarduerak.

Taula hau oso adierazgarria da, baina kontuan eduki behar dira, gutxienez, pare bat gauza:

• taula hau ikusteko ikastaroan (eta jarduera bakoitzean) aktibatuta eduki behar dugu jardueraren osaketa, bestetik,
• kontrol laukietan ertza etena dutenak bidalketak izaten ohi dira eta irakasleak markatu behar du jarduera osatzeko bidalketa egin behar dela. Ertza jarraia dutenak ikasleak egintzat markatu ditu baina irakasleak ezin du bermatu.

 Egun berezi hauetan irakasleok pendiente egon behar gara "deskonektatuta" dauden ikasleak Internet ez dutelako, gailu egokirik ez dutelako... eta, kasu hauetan bide alternatiboak bilatuko dugu. Sikiera zerbait ikasiko bagenu...