Eguneratzeak: Zim Wiki 0.67-rc2 eta Peek 1.0.3

Gaurko  software-eguneratzeen artean bi berritasun txiki interesgarriak:

Zim Wiki-k  0.67 bertsioaren rc2 atera du, gehien bat hainbat errore zuzentzen duena eta, horien artean, estekaren zuzenketa; izan ere, aurreko bertsioan testua hautatu eta fitxategi batekin estekatzeko Browser edo arakatzailea ez zebilen eta orain zuzendu dute.

Gaurko bigarren nobedade Peek-ek ekarri du, hain zuzen aurreko GIF animatua egiteko erabili dudan aplikazioa. Peek aplikazioak 1.0.3 bertsioak atera du eta berrikuntzarik nabarmenena grabatu behar den leihatilaren tamaina eta forma errazago aldatzea. Orain arte bezala beheko panelean Peek-ean eskuin klik egin eta Aldatu tamaina egingo dugu...

...baina orain leihatilaren kontrola askoz hobea da:

Eguneratze hauek disfrutatzeko Zim eta Peek instalatuta eduki behar dituzu eta sistema eta aplikazioak eguneratu behar dituzu. Horretarako irekin terminal bat (Krtl+Alt+T) eta exekuta itzazu hurrenez hurren bi aginduok:

sudo apt-get update sudo apt-get upgrade

Nautilus: nola eskuratu karpeta baten bide-izena

Ubunturen fitxategi-nabigatzailea den Nautilus aplikazioa Gnomeko garatzaileek sinplifikatzera jo dute eta lehen begi bistan ziren hainbat aukera orain ezkutuan daude. Horietariko bat da karpeta edo direktorioen bide izenak ikusteko modua aldatzea.

Bi dira bide-izenak ikusteko moduak:

• Nabigazio-haria, ingelesez breadcrumb edo ogi-apurren bidea ohiko ikuspegia da. Ikuspegi honetan oinarriko edo arbaso karpetek esteka dute eta oso erosoa da atzera-aurrera nabigatzea.

• Bide-izena edo path. Ikuspegi hau ez da hain erabilgarria baina lantzean behin erabiltzen da, batez ere terminalean edo sistemako tresnetan.

Nautilus nabigazio-haritik bide-izena eskuratzeko modua laster-tekla hauen bidez egiten da:

Ktrl + L

Helbide taula baten kokapena Google Maps-en

Google Maps zerbitzuan egin mapa propioak egin daitezke eta, nahi izanez gero, kokatu beharreko elementuen datuak taula baten bidez inporta daiteke.
Nola egiten den ederki azaltzen du Kike Clemente Gazteizko Berritzeguneko IKT aholkulariak bideo-tutorial honetan.



Jarraibide horietan oinarritua Oarso aldeko eta Bidasoa Beherako ikastetxeen mapa prestatu dut titularitate eta ikasketa moten araberako kategoriak dituena. Taula LibreOffice Calc-en egina eta mapara inportatuta.

Besteak beste izenak eta helbideak dituen taula eta sortzen dituen markatzaileak.

Behin mapa sortua web moduan edo, behekoa bezala, web batean kapsulatua  ikus daiteke.

Calibre: nola konfiguratu Harluxet euskara euskara hiztegia

Epub eta bestelako formatuko liburu digitalak irakurtzeko ebook gailua, tableta, smartphone handia edo ordenagailua erabil ditzakegu.Gailu eta sistema eragile guztietarako irakurgailuak badira.

Gaur komentatu nahi dudana, Calibre hain zuzen ere, ordenagailuetan erabiltzen da hainbat formatuko liburu digitalak irakurtzeko eta liburuen bilduma kudeatzeko, formatuak aldatzeko, editatzeko eta bestelako zereginetarako.

Calibre Linux, Windows eta Mac bertsioak ditu. Aurrerago azalduko dut nola instala daitekeen Linuxen.


Calibrearen berezitasuna liburuen kudeaketa da baian gaur lanak aparte lagata irakurgailuari (E-book viewer-ari) erreparatuko diot...

... eta, bereziki, bere hitzak hiztegian kontsultatzeko aukerari.

Testuan hitz bat ulertzen ez badugu aukera dugu -Internetera konektatuta bagaude- hitz horren lema -hitzaren erroa, deklinaziorik gabeko zatia- hautatu eta eskuin klik eginda hiztegian kontsultatzeko.

Kontsulta hori funtziona dezan Calibreri esan behar diogu zein hiztegi erabili. Ingeleserako Wordnik.com konfiguratuta du eta gaztelera eta euskararako wiktionary. Wiktionary Wikipediaren motore eta filosofia bera erabiltzen duen hiztegia da. Euskarazko bertsioak aurrera egiten ari da baina oraindik berde xamar dago. Alde horretatik une honetan funtzionalitate handia duen euskara-euskara online hiztegia bakarra (?) dugu: Harluxet hiztegi entziklopedikoa.


Nola lehenetsi Harluxet gure hiztegi bilaketetan.

1- Calibre irakurgailuaren ezarpenak ireki. Ezker aldeko ikonoen artean gurpil
horzdunak dituena.

2. Ezarpenetan Dictionaries fitxara joko dugu. Bertan web orri bat gehitzeko esango diogu: Add website.  Bertan hizkuntzen artean euskara hautatuko dugu eta URL edo helbide hau itsatsiko dugu:

http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera={word}

Ondoren Ados egingo dugu onartzeko.

Erabilera:

Aurrekoa eginda aski dugu testuan ulertzen ez dugun hitzaren lema hautatu, alegia hitzaren erroa deklinazioa hautatu gabe, eskuin klik egin eta agertzen diren aukeren artean Bilatu hiztegian klikatu edo zuzenean Ktrl+L egin eta Harluxetera joko du esanahi eta adibide bila azpiko irudian ikus daitekeenez.

Harluxet hiztegi entziklopedikoa denez hitza arruntez gain toki edo pertsonai famatuez ere egin dezakegu galde.

Calibre liburu digitalen gestorea Ubuntu eta antzeko GNU/Linuxetan instalatzeko software zentroan bilatuta egingo dugu edo terminalean hau itsatsita:

sudo apt install calibre

OHARRAK:
Harluxeten ordez nahiago baduzu Elhuyarren Zientzia eta Teknika Hiztegi Entziklopedikoa hau da jarri behar duzun helbidea:
https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/{word}

Polonia, testu liburu irekien nazio mailako programa

Hezkuntza Baliabide Irekiak (HBI- OER Open Educational Resources) lizentzia irekiak dituzten ikasteko eta irakasteko materialak dira. Material hauek libreki erabili daitezke behin eta berriz eta hobetu libreki osatu edo hobetu daitezke. Eskola eta familientzat aurrezki handia dira eta irakasleek euren beharren arabera moldatu ditzakete.

Poloniako gobernuak testu liburu digitalen sorkuntzara bideratu du aurretik paperezko liburuen erosketa laguntzeko erabiltzen zen dirua (24 milioi € inguru). HBIak sustatzeko Poloniak jorratu duen bidea interes handia sortu du inguruko gobernuetan.

Ondoko estekan klikatuta ikus dezakezu material libre hau:

Testu-liburuak

 Materialak lau etapatan banatzen dira:

Barnean hainbat materiatan antolatutako testuak, diagramak, animazioak,
bideoak, eskemak eta galdetegiak daude.


Informazio-iturria: https://www.opensocietyfoundations.org/voices/poland-pioneering-worlds-first-national-open-textbook-program

Nola instalatu mahaigaineko Telegram Ubuntun

il(2020/4/25ean zuzendua)

Telegram Desktop mezularitza aplikazioaren ordenagailurako bertsioa da. Bere ezaugarrien artean hauek nabarmendu daitezke:

• Whatsapp-ena ez bezala aplikazio natiboa da. Nabigatzailea martxan jarri gabe ibiltzen da, are gehiago, konektatzeko telefono mugikorraren zenbakia eskatzen du, baina erabiltzeko ez du mugikorra aldean edo piztua behar.
• Audio deiak egin daitezke ordenagailutik mugikorrera eta alderantziz edo ordenagailutik ordenagailura. 
• Linux, Windows eta Mac-erako bertsioak daude, Android eta IOS gain jakina.
• Aplikazioa zerbitzariaren aldetik ez da librea, bezeroen aldetik bai.
• Oraindik ez du euskara hizkuntza integratzen baina euskaratuta dago eta erraz jartzen da euskaraz bai mugikorren bai mahaigainean. 

Instalazioa Ubuntu eta deribatuetan.

Hainbat modu daude instalatzeko. Nik hau proposatzen dizut.

1- Joan Telegram Desktopen  Githubeko web orrien Releases atalera. Bertatik deskargatu azken bertsioaren Linux 64bit binari. Erne! hau idazteko unean azken bertsioa 2.6.1 da eta ez dabil 2.6.0 bertsioa bai ordea. 

2- Joan deskargatu duzun tokira eta tsetup fitxategia ireki eta bertan erauzi. Telegram izeneko karpeta ageriko da.

3- Administratzaile rolarekin karpeta hori /opt/ karpetara kopiatuko dugu. Karpeta horretatik. Bertsio berritzea bada aurretik zaharra ezabatuko dugu:

sudo rm -R /opt/Telegram

edozein kasutan, kopiari ekingo diogu:

sudo cp -r Telegram/ /opt/

4-  Abiarazlea sortuko dugu. Horretarako ireki testu-editorea eta hau kopiatu

[Desktop Entry]
Name=Telegram Desktop
GenericName=Telegram mahaigainean
Exec= /opt/Telegram/Telegram %F
Type=Application
Icon=
Categories=Network;
Keywords[eu]=komunikazioa
Terminal=false
 

Gorde telegram.desktop izenarekin eta kopiatu lasterbideen karpetara

sudo cp telegram.desktop /usr/share/applications/

Denbora baduzu  bilatu dezakezu Telegramen ikonoa, gorde eta aurreko  fitxategian zehaztu non jarri duzun ikonoa Icon= lerroan.

Telefonoarekin qr bat eskaneatzea edo  mugikorraren zenbakia eskatuko dizu eta bertara bidaliko dizu kode bat. Kode hori idatzi eta horrela egiaztatuko duzu identitatea.
Erabiltzeko prest dago.


Idatzi zure buruari: gordetako mezuak 

• Oso aukera interesgarria da zure buruari mezuak bidaltzeko:
•  ohar bloka moduan
• fitxategien biltegia edo hodeitxo moduan
• argazkiak eta bestelako dokumentuak mugikorretik ordenagailura edo alderantziz pasatzeko.

Aukera honetaz baliatzeko  goiko bilatzailean zure izena jarri eta Gordetako mezuak agertuko zaizkizu. Hortik bidali behar diozu mezuak zure buruari.

Telegram euskaraz jartzeko
kopiatu ondoko esteka, zure buruari bidali eta ondoren klik egin gainean eta baimena eskatuko dizu aplikazioa euskaraz (beta) jartzeko:

https://t.me/setlanguage/eu-beta


Ezarpenak

Menuan klikatu eta Ezarpenetan konfigura dezakezu aplikazioa zure gustura, itxuraz zein funtzionamenduaz:

Egunerokoan erabili behar baduzu baloratu ezarpenetan konfigurazio hauek aktibatzea:

• aktibatzea mezuak bidaltzean Ktrl+Sartu bidez (edo gezi urdina) puntu eta aparteak egin ahal izateko.
• Aurreratuetan, aktibatu Bistaratu ikonoa erretiluan. Abiarazi sistema hasten denean.
• Desaktibatu Erabili zuzentzaile ortografikoa (oraindik ez baitago prest euskararako eta aktibatuta badago hitzak azpimarratuak agertuko dira).

Kanalak eta taldeak

Whatsapp-en aldean Telegramek kanalak ditu. Kanalak informazioa norabide bakarrekoak dira, informazioa bidaltzeko erabiltzen ahal dira informatzailea badira eta, gehienetan, informazioa jasotzeko erabiltzen dira. Kanalak bilatzeko aski duzu Telegrameko bilatzailean bere izena jartzea eta onartzea.

• ARGIA
• BERRIA egunkaria

Taldeetan ordea parte har daiteke. Software librearen zalea bazara bi talde hauek interesatzen ahal zaizkizu:

• Librezale
• Hezkuntzan ere Librezale